Việt Nam tiến gần hơn đến cơ hội nâng hạng FTSE

Sau nhiều năm chờ đợi, chứng khoán Việt Nam có thể được nâng hạng thị trường vào năm 2025 khi FTSE Russell chuẩn bị công bố cập nhật đánh giá chỉ số, mang đến tia hy vọng cho nhà đầu tư giữa bối cảnh hỗn loạn từ cuộc chiến thuế quan của Mỹ.

Theo các chuyên gia quan sát thị trường, FTSE Russell rất có khả năng sẽ nâng hạng cổ phiếu Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp (secondary emerging market) vào tháng 9 năm nay. FTSE dự báo rằng nếu được nâng hạng, cổ phiếu Việt Nam có thể thu hút dòng vốn đầu tư lên đến 6 tỷ USD. Dự kiến, FTSE sẽ công bố bản cập nhật đánh giá về chỉ số vào ngày 09/04 (giờ Việt Nam).

"Tôi nghĩ đến tháng 9 chúng ta sẽ được nâng hạng”, Tuan Bui, quản lý danh mục đầu tư tại Dragon Capital Ltd cho biết. "Việc lọt vào chỉ số thị trường mới nổi chắc chắn sẽ có lợi cho Việt Nam" vì thị trường cận biên "không nằm trong tầm ngắm của nhiều người".

Tuy nhiên, niềm hy vọng về việc nâng hạng đang bị che mờ bởi nỗi lo về cuộc chiến thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Chỉ trong tuần trước, các cổ phiếu Việt Nam đã xóa sạch toàn bộ mức tăng từ đầu năm sau khi Trump áp đặt mức thuế suất 46% - một trong những mức cao nhất Châu Á - đối với hàng hóa từ Việt Nam.

Ông Nguyễn Anh Đức, Giám đốc khối môi giới tổ chức và tư vấn đầu tư tại Công ty Chứng khoán SBB, đánh giá: "Việc FTSE nâng hạng có thể tạm thời không phải là mối quan tâm hàng đầu trong bối cảnh hiện tại, vì bất kỳ tác động tích cực nào cũng có thể bị lu mờ bởi các mức thuế mới". Tuy nhiên, ông vẫn khẳng định việc phân loại lại "chắc chắn vẫn là một yếu tố xúc tác tích cực" cho thị trường.

Đất nước hình chữ S đã được thêm vào danh sách theo dõi của FTSE để xem xét phân loại lại vào tháng 9/2018 và đã cố gắng điều chỉnh thị trường của mình phù hợp với tiêu chuẩn toàn cầu. Vào tháng 11, quốc gia này đã loại bỏ yêu cầu nhà đầu tư nước ngoài phải ký quỹ trước toàn bộ cho các giao dịch cổ phiếu (prefunding) nhằm tạo điều kiện tiếp cận thị trường - một tiêu chí chính của FTSE nhằm cho phép các nhà đầu tư gửi và rút vốn một cách kịp thời và với chi phí hợp lý.

Yêu cầu ký quỹ trước là "rào cản lớn cuối cùng" để đạt được việc nâng hạng, Thea Jamison, Giám đốc điều hành tại Change Global Investment LLC, nhận định. Việc nâng hạng sẽ "rất quan trọng" vì nó sẽ nâng cao mức độ tiếp cận của cổ phiếu Việt Nam đối với các quỹ ETF, bà nói thêm.

Hệ thống mới

Không dừng lại ở đó, các cơ quan quản lý thị trường Việt Nam cũng đang gấp rút hoàn thiện hệ thống giao dịch KRX - một mảnh ghép quan trọng khác trong nỗ lực đạt chuẩn nâng hạng. Theo đại diện từ Sở Giao dịch Chứng khoán Tp.HCM (HOSE), sau giai đoạn thử nghiệm, hệ thống mới dự kiến sẽ chính thức ra mắt vào ngày 05/05 tới.

"FTSE đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đưa hệ thống giao dịch KRX mới vào hoạt động", ông Petri Deryng, quản lý danh mục đầu tư của PYN Elite Fund, viết trong báo cáo ngày 24/03. "Các tính năng của nó không chỉ tạo nền tảng cho những thay đổi quan trọng khác mà còn là yếu tố then chốt trong quá trình đánh giá trạng thái thị trường".

Theo ông Marco Martinelli, đối tác tại Turicum Investment Management, hệ thống này sẽ giúp rút ngắn đáng kể chu kỳ thanh toán, đồng thời mở rộng năng lực giao dịch và đặt nền tảng để ra mắt hệ thống đối tác thanh toán bù trừ trung tâm - đưa Việt Nam tiến gần hơn với các tiêu chuẩn của thị trường quốc tế.

Nhìn về tương lai gần, ông Martinelli kỳ vọng rằng các cổ phiếu có trọng số cao trong Chỉ số FTSE Vietnam sẽ là những người hưởng lợi lớn nhất từ sự thay đổi trạng thái này. Những "ông lớn" như Hòa Phát, Vingroup, Vinhomes và Vinamilk có thể sẽ thu hút được sự chú ý đáng kể từ các nhà đầu tư quốc tế. "Với kỳ vọng nâng hạng vào tháng 9, chúng tôi dự đoán các quỹ đầu tư sẽ bắt đầu điều chỉnh chiến lược phân bổ vốn trước ngày hiệu lực, từ đó hỗ trợ đà tăng của toàn thị trường", ông Martinelli nhận định.

Mặc dù việc nâng hạng sẽ "rõ ràng là tích cực" cho sự phát triển thị trường, việc nâng hạng từ tổ chức cung cấp chỉ số MSCI sẽ "có ý nghĩa hơn nhiều" về mặt dòng tiền và sự chú ý của thị trường, theo James Bannan, nhà quản lý quỹ Coeli Asset Management SA. Việt Nam cũng đang cố gắng để được MSCI nâng hạng lên thị trường mới nổi.

Đối với nền kinh tế, việc được FTSE nâng hạng có thể mở ra cánh cửa thu hút hàng tỷ USD vốn đầu tư vào thị trường chứng khoán. Đây sẽ là nguồn lực quan trọng giúp thúc đẩy đầu tư, tạo động lực tăng trưởng kinh tế và quan trọng hơn, giảm chi phí vốn cho các doanh nghiệp trong nước.

Theo thông tin từ trang web Chính phủ, Việt Nam đang đặt kỳ vọng lớn vào việc nâng hạng FTSE, coi đây là một trong những động lực quan trọng góp phần vào mục tiêu thu hút khoảng 25 tỷ USD dòng vốn gián tiếp mỗi năm.

Vũ Hạo (Theo Bloomberg)

FILI