Trump áp thuế 25% với ô tô nhập khẩu từ tuần tới

Tổng thống Donald Trump công bố kế hoạch áp thuế 25% đối với ô tô nhập khẩu, mở đường cho một làn sóng áp thuế rộng hơn vào tuần tới.

"Chúng tôi sẽ áp thuế 25% lên tất cả xe hơi không được sản xuất tại Mỹ", Trump phát biểu tại Nhà Trắng trong ngày 26/03. "Chúng tôi sẽ áp thuế lên các quốc gia vì đã kinh doanh tại đất nước chúng tôi và cướp đi công việc, cướp đi sự giàu có, cướp đi nhiều thứ mà họ đã lấy đi trong nhiều năm qua".

Tổng thống Mỹ Donald Trump

Tổng thống Mỹ cho biết thuế sẽ có hiệu lực vào ngày 02/04 và Mỹ sẽ bắt đầu thu thuế một ngày sau đó. Nhà Trắng cho biết thuế sẽ áp dụng không chỉ với xe đã lắp ráp hoàn chỉnh mà còn với các linh kiện ô tô quan trọng, bao gồm động cơ, hộp số, bộ phận truyền động và các linh kiện điện tử. Theo thời gian, danh sách này có thể còn được mở rộng thêm.

Điều đáng chú ý là Trump coi khoản thuế này là "vĩnh viễn" và khẳng định không quan tâm đến việc đàm phán về miễn trừ. Ngay lập tức, cổ phiếu của General Motors, Ford và Stellantis đồng loạt lao dốc trong giờ giao dịch sau khi khép phiên (after hours). Các nhà sản xuất ô tô châu Á cũng không khá hơn, với Toyota dẫn đầu đà giảm trong phiên giao dịch sớm ngày 27/03.

Tuy nhiên, Nhà Trắng đã có phần "nương tay" với các nhà nhập khẩu có xe được bảo hộ bởi USMCA - thỏa thuận thương mại mà Trump đã đàm phán trong nhiệm kỳ đầu với Canada và Mexico. Họ sẽ được tạo cơ hội chứng nhận tỷ lệ sử dụng linh kiện Mỹ, và thuế 25% sẽ chỉ áp dụng đối với giá trị của các linh kiện không phải Mỹ.

Will Scharf, Thư ký Nhân viên Nhà Trắng, cho biết mức thuế mới sẽ được cộng thêm vào các loại thuế hiện hành. Chính quyền dự đoán khoản thuế này sẽ mang về khoảng 100 tỷ USD doanh thu mới hàng năm cho Mỹ. Một quan chức giấu tên của Nhà Trắng tiết lộ thêm rằng họ đang phát triển kế hoạch xử lý các linh kiện xuất khẩu qua lại biên giới nhiều lần.

Ngày 02/04 tới, một thông báo rộng hơn về "thuế đối ứng" dự kiến sẽ được công bố - nỗ lực nhằm phá vỡ rào cản từ các quốc gia khác và thu hẹp thâm hụt thương mại của Mỹ. Khi đó, Mỹ sẽ áp dụng mức thuế theo từng quốc gia để đối phó với các rào cản đánh vào hàng nhập khẩu của họ.

Không dừng lại ở ô tô, các ngành khác cũng đang trong tầm ngắm với đe dọa áp thuế lên gỗ, chất bán dẫn và dược phẩm. "Đó là Ngày Giải phóng thực sự của Mỹ, và sẽ diễn ra vào ngày 02/04, và tôi mong đợi điều đó", Trump nói trong ngày 26/03.

Xe nhập khẩu của Mỹ đến từ quốc gia nào?

Làn sóng thuế ô tô này đánh dấu bước mở rộng đáng kể trong cuộc chiến thương mại của Trump. Nhiều thương hiệu ô tô lớn từ Nhật Bản, Đức và Hàn Quốc - đều là đối tác thương mại chính của Mỹ - sẽ chịu tác động nặng nề. Không chỉ vậy, các nhà sản xuất ô tô Bắc Mỹ vốn phụ thuộc vào chuỗi cung ứng tích hợp cao giữa Mỹ, Mexico và Canada cũng sẽ gặp nhiều xáo trộn.

Ngay cả những mẫu xe biểu tượng và sinh lời nhất của Detroit cũng không thoát khỏi tác động. GM vẫn đang nhập khẩu xe bán tải Chevrolet Silverado từ các nhà máy ở Mexico và Canada, Stellantis sản xuất SUV Jeep Compass tại Mexico, trong khi Ford - dù sản xuất phần lớn doanh số trong nước - vẫn lắp ráp xe bán tải cỡ nhỏ Maverick và SUV Bronco Sport tại Mexico.

Sau thông tin trên, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cảm thấy “đáng tiếc” về quyết định của Mỹ và khẳng định EU sẽ tiếp tục tìm kiếm giải pháp thương lượng song song với việc bảo vệ lợi ích kinh tế của mình.

"Chúng tôi sẽ đánh giá thông báo này, cùng với các biện pháp khác mà Mỹ dự định trong những ngày tới", bà von der Leyen cho biết trong một tuyên bố. "EU sẽ tiếp tục tìm kiếm các giải pháp thương lượng, đồng thời bảo vệ lợi ích kinh tế của mình".

Cứng rắn hơn, Thủ tướng Canada Mark Carney cáo buộc thuế của Mỹ là "cuộc tấn công trực tiếp" vào người lao động ngành ô tô và vi phạm thỏa thuận thương mại USMCA. Thủ hiến Ontario Doug Ford - lãnh đạo tỉnh có phần lớn ngành công nghiệp ô tô Canada - thậm chí tuyên bố sẽ trả đũa, kêu gọi nhắm vào xe sản xuất tại Mỹ. "Chúng tôi sẽ đảm bảo gây ra nhiều tổn thương nhất có thể cho người dân Mỹ mà không làm tổn thương dân Canada", ông nói.

Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba cũng không loại trừ các biện pháp đối phó, nhấn mạnh "tất cả các lựa chọn đều được cân nhắc" để bảo vệ lợi ích quốc gia.

Trong khi đó, tổ chức Autos Drive America (ADA)- đại diện cho các nhà sản xuất ô tô ngoài Mỹ như Toyota và BMW - đưa ra cảnh báo ngược. "Thuế áp dụng hôm nay sẽ khiến việc sản xuất và bán xe ở Mỹ trở nên đắt đỏ hơn, cuối cùng dẫn đến giá cao hơn, ít lựa chọn hơn cho người tiêu dùng và ít việc làm sản xuất hơn ở Mỹ", Jennifer Safavian, Chủ tịch ADA, nói.

Trump bác bỏ quan điểm này, cho rằng thuế sẽ thúc đẩy tăng trưởng ngành ô tô trong nước và buộc các công ty chuyển sản xuất về Mỹ. "Trước khi tôi được bầu, chúng tôi đang mất tất cả các nhà máy về Mexico và Canada. Bây giờ, họ đang chuyển về đất nước chúng tôi", ông khẳng định. Lập luận này thậm chí nhận được sự ủng hộ của Chủ tịch Công đoàn Ô tô Mỹ Shawn Fain.

"Chấm dứt cuộc đua xuống đáy trong ngành công nghiệp ô tô bắt đầu bằng việc sửa chữa lại các thỏa thuận thương mại của chúng ta, và chính quyền Trump đã làm nên lịch sử với các hành động hôm nay", Fain nói.

Vũ Hạo (Theo Bloomberg)

FILI