Đến lượt Ấn Độ áp thuế bảo hộ thép giữa khủng hoảng dư thừa toàn cầu

Chỉ một tuần sau khi Tổng thống Donald Trump quyết định áp thuế 25% lên toàn bộ thép nhập khẩu vào Mỹ, Ấn Độ - nhà sản xuất thép lớn thứ hai thế giới - cũng đang chuẩn bị nhập cuộc vào làn sóng bảo hộ ngành thép toàn cầu với kế hoạch áp dụng thuế quan thương mại toàn diện.

Thị trường thép quốc tế đang chứng kiến một cuộc đại xáo trộn chưa từng có khi hàng loạt quốc gia đồng loạt dựng lên các rào cản thương mại để chống lại "cơn lũ" thép, đặc biệt là từ Trung Quốc - gã khổng lồ sản xuất hàng tỷ tấn thép mỗi năm.

Theo thông báo chính thức vào ngày 18/03, Bộ Thương mại Ấn Độ đã đề xuất áp dụng biện pháp "tự vệ" tạm thời với mức thuế 12% lên một loạt sản phẩm thép nhập khẩu.

"Các biện pháp tự vệ được sử dụng trong những thời điểm nhập khẩu tăng cao bất thường, gây bất lợi và không lường trước được, đe dọa gây ra thiệt hại vĩnh viễn cho ngành công nghiệp nội địa", trích từ thông báo từ Bộ Thương mại Ấn Độ.

Nhập khẩu thép của Ấn Độ phình to trong những năm gần đây

Với động thái này, Ấn Độ đã chính thức gia nhập hàng ngũ các quốc gia từ châu Á, châu Âu đến Mỹ Latinh trong cuộc chiến tìm kiếm hàng rào thuế quan bảo vệ.

Nguyên nhân sâu xa đến từ cuộc khủng hoảng bất động sản đang diễn ra tại Trung Quốc, khiến nước này phải đẩy mạnh xuất khẩu thép, tạo ra tình trạng dư thừa nguồn cung nghiêm trọng trên toàn cầu trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu vẫn còn yếu ớt. Thêm vào đó, mức thuế 25% mà Tổng thống Trump vừa áp đặt cũng đang đe dọa đẩy lượng kim loại dư thừa này sang các thị trường khác.

Theo quyết định sơ bộ sau cuộc điều tra của cơ quan thương mại Ấn Độ, mức thuế đề xuất này sẽ được áp dụng trong khoảng thời gian 200 ngày. Phán quyết cuối cùng sẽ chỉ được ban hành sau 30 ngày tham vấn và tổ chức các phiên điều trần công khai.

"Về phương diện thị trường nội địa, chúng tôi đang chứng kiến nhiều công suất mới được đưa vào hoạt động, nên các mức thuế này chắc chắn sẽ mang lại sự hỗ trợ đáng kể", Shankhadeep Mukherjee, nhà phân tích chính tại CRU Group, chia sẻ.

Sau thông tin trên, cổ phiếu của các nhà sản xuất thép Ấn Độ đã đồng loạt tăng trong phiên giao dịch hôm thứ Tư. Đáng chú ý, Steel Authority of India Ltd. thuộc sở hữu nhà nước đã tăng tới 5%, Tata Steel Ltd. tăng 2.9%, trong khi Jindal Steel & Power Ltd. cũng ghi nhận mức tăng ấn tượng hơn 2%.

Tình thế nguy cấp buộc phải hành động

Mặc dù các nhà sản xuất thép Trung Quốc đã có những nỗ lực giảm sản lượng, nhưng thực tế là quốc gia tỷ dân này vẫn đang sản xuất lượng thép vượt xa nhu cầu nội địa. Hậu quả là xuất khẩu thép Trung Quốc đã tăng vọt lên mức cao nhất trong 9 năm vào năm 2024. Bên cạnh đó, Ấn Độ cũng đặc biệt quan ngại về tác động dây chuyền từ hàng loạt biện pháp thương mại trên toàn cầu, cùng với nhu cầu suy giảm và công suất sản xuất thép ngày càng tăng trên khắp châu Á.

"Chúng ta đang đối mặt với những tình cảnh hết sức nghiêm trọng, khi mà bất kỳ sự chậm trễ nào trong việc áp dụng các biện pháp tự vệ tạm thời đều có thể gây ra những thiệt hại không thể khắc phục được", Bộ Thương mại Ấn Độ cảnh báo. Số liệu từ chính phủ cho thấy, nhập khẩu thép thành phẩm từ Trung Quốc đã tăng đến 80%, đạt 1.6 triệu tấn chỉ trong 7 tháng đầu năm 2024.

Mặc dù sản lượng thép của Ấn Độ đã tăng trưởng nhanh chóng trong thập kỷ qua, nhưng con số này vẫn chỉ đạt khoảng 15% so với sản lượng khổng lồ của Trung Quốc trong năm ngoái. Tuy nhiên, các nhà sản xuất thép Ấn Độ đang ấp ủ những kế hoạch mở rộng đầy tham vọng trong dài hạn nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng từ quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa mạnh mẽ của đất nước.

Nếu được chính thức thông qua, mức thuế mới này sẽ mang lại cú huých cho hàng loạt nhà sản xuất thép đã kiến nghị cuộc điều tra thông qua Hiệp hội Thép Ấn Độ. Nhiều doanh nghiệp sản xuất thậm chí còn đề nghị Chính phủ áp dụng thuế tự vệ kéo dài trong 4 năm để bảo vệ ngành công nghiệp nội địa.

Vũ Hạo (Theo Bloomberg)

FILI