Ủy ban Kinh tế của Quốc hội: Dự toán thu NSNN không sát làm 'bó hẹp' không gian tài khóa

Sau lễ khai mạc kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XV, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái thay mặt Chính phủ trình bày Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2022; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2023. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái trình bày Báo cáo

Về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cho biết, năm 2022, dù trong bối cảnh khó khăn, thách thức vây quanh là rất lớn, nhờ sự lãnh đạo đúng đắn của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, sự giám sát, đồng hành và phối hợp của Quốc hội, sự chỉ đạo quyết liệt, bài bản, khoa học, bám sát tình hình thực tiễn, có phản ứng chính sách kịp thời, hiệu quả của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, được Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp ủng hộ, chung sức, đồng lòng, tin tưởng; bạn bè quốc tế giúp đỡ, hỗ trợ; kế thừa những thành quả, kinh nghiệm có được từ trong quá trình điều hành, chỉ đạo để đưa ra các quyết sách nhanh chóng, linh hoạt, quyết đoán, sáng tạo trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động, nước ta đạt được nhiều kết quả, thành tích quan trọng, khá toàn diện trên các lĩnh vực, đạt và vượt 13/15 chỉ tiêu chủ yếu đề ra.

Trên cơ sở tổng hợp, báo cáo của các bộ, cơ quan, kết quả đánh giá tình hình thực hiện 12 tháng đã tiếp tục khẳng định nhận định nêu trên, cơ bản thống nhất với nội dung Chính phủ đã báo cáo Quốc hội, bao gồm 12 nhóm kết quả đạt được, 10 hạn chế, khó khăn, các nguyên nhân chủ quan, khách quan và 06 bài học kinh nghiệm.

Về tình hình triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã nêu bối cảnh thế giới và trong nước, nhưng với sự nỗ lực, cố gắng trong chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 06/01/2023, Chính phủ đã cùng các bộ, cơ quan trung ương và địa phương quyết liệt triển khai các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; điều hành chủ động, linh hoạt, kịp thời và đã đạt được các kết quả khá tích cực trong 4 tháng đầu năm.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, năm 2022, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã có những quyết sách đúng đắn, kịp thời, giúp kinh tế nước ta đã phục hồi nhanh, đạt được những kết quả khá toàn diện, tích cực trên nhiều lĩnh vực.

Bên cạnh đó, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực để lại dấu ấn nổi bật; an sinh xã hội, chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp được triển khai tích cực; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Đặc biệt, trong những tháng cuối năm, tình hình trong và ngoài nước hết sức khó khăn, nhưng nước ta giữ được ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định về tỷ giá và lạm phát, thị trường tài chính - tiền tệ vẫn cơ bản ổn định là thành tựu nổi bật.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cũng cho biết, ngoài chỉ tiêu tốc độ tăng năng suất lao động, còn có thêm 01 chỉ tiêu không đạt mục tiêu kế hoạch là tỷ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo trong GDP chỉ đạt 24.76%, thấp hơn mục tiêu đề ra (25.5-25.8%). Đáng lưu ý là cả 2 chỉ tiêu này đều phản ánh chất lượng tăng trưởng. Thêm vào đó, thu ngân sách nhà nước (NSNN) vượt 28.6% so với dự toán, phản ánh dự toán quá thấp, làm bó hẹp không gian tài khóa, là vấn đề tồn tại trong nhiều năm nhưng chưa được khắc phục.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, năm 2023, tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, kinh tế tiếp tục xu hướng tăng thấp hơn dự báo. Tuy nhiên, tình hình kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn của nền kinh tế tiếp tục được bảo đảm. Thương mại, dịch vụ tiếp tục xu hướng tăng. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 04 tháng đầu năm tăng 12.8%, nếu loại trừ yếu tố giá tăng 8.3%; tăng 26.7% so với 4 tháng đầu năm 2019.

Thị trường tiền tệ, tỷ giá cơ bản ổn định trong bối cảnh thị trường tài chính, tiền tệ thế giới có nhiều biến động. Một số giải pháp được triển khai để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản. Tiếp tục thực hiện các chủ trương xử lý các vấn đề, dự án tồn đọng kéo dài. Tập trung làm tốt công tác bảo đảm an sinh xã hội, lao động, việc làm, cải thiện đời sống người dân. Phát triển văn hóa, thể dục, thể thao tiếp tục được quan tâm. Quốc phòng an ninh, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; hoạt động đối ngoại được tăng cường.

Bên cạnh những kết quả đạt được, diễn biến tình hình kinh tế - xã hội 4 tháng đầu năm 2023 tiếp tục bộc lộ những khó khăn, thách thức từ Quý IV/2022, gây áp lực lớn trong điều hành kinh tế vĩ mô và khả năng hoàn thành mục tiêu tăng trưởng cả năm 2023. Tăng trưởng GDP Quý I/2023 đạt 3.32%, mức rất thấp trong điều kiện nền kinh tế đã mở cửa sau khi kiểm soát dịch COVID-19 và trên nền thấp của cùng kỳ năm trước cho thấy việc hoàn thành mục tiêu tăng trưởng cả năm (6.5%) là rất khó khăn.

Nhật Quang

FILI