VN-Index: “Con gấu” lớn cỡ nào?

VN-Index xuất hiện phiên breakdown vào ngày 07/09/2022 và xác nhận giai đoạn điều chỉnh ngắn hạn. Với diễn biến này, VN-Index sẽ có ba kịch bản chính với khả năng điều chỉnh nhanh và mạnh trong thời gian ngắn.

Nhìn lại chu kỳ 3 năm trên thị trường

Như đã phân tích trong những bài viết trước đây, VN-Index bị chi phối bởi chu kỳ 3 năm, tức sau 3 năm chỉ số sẽ hình thành một đáy quan trọng. Sau đó, thị trường sẽ có sự tăng trưởng. VN-Index đã hình thành được 6 chu kỳ 3 năm và hiện chúng ta đang ở chu kỳ 3 năm thứ 7.

Các đỉnh và đáy của chu kỳ 3 năm được xác định bằng nhiều phương pháp, tuy nhiên tôi sử dụng đường MA75 kỳ trên đồ thị tuần để xác định đỉnh và đáy, đây là cách được Raymond Merriman sử dụng trong các nghiên cứu của ông. Với việc chỉ số điều chỉnh mạnh từ tháng 04/2022, thì đỉnh chu kỳ 3 năm đã được xác nhận. Theo đó, vùng đỉnh chu kỳ 3 năm được hình thành trong tháng 01/2022, quanh vùng 1,530 điểm.

Để xác định đáy chu kỳ 3 năm, VN-Index cần vượt đường MA75 trên đồ thị tuần. Tuy nhiên, với đợt phục hồi hiện tại chỉ số vẫn chưa vượt được đường này (vùng 1,350 điểm), do đó vùng đáy tháng 07/2022 (vùng 1,140 điểm) chưa được xem là đáy của chu kỳ 3 năm.

Bên cạnh đó, đáy chu kỳ 3 năm hiện tại có thể xuất hiện vào khoảng từ tháng 09/2022-09/2023. Hai đáy trong chu kỳ 3 năm cách nhau từ 30-42 tháng (trung bình là 36 tháng hoặc 3 năm). Nếu đáy này xuất hiện sớm hơn, trong trường hợp này là tháng 7/2022 thì vẫn được, tuy nhiên cần có tín hiệu xác nhận là chỉ số phải vượt đường MA75 mà không hình thành vùng đáy thấp hơn 1,140 điểm trong thời gian tới.

Đáy chu kỳ 3 năm thứ 7 có thể là một đáy quan trọng trong dài hạn do chu kỳ thứ 7 là giai đoạn đầu của một chu kỳ lớn hơn, là chu kỳ đi lên kéo dài 6 năm, 9 năm, thậm chí 12 năm. Chu kỳ 3 năm thứ 6, hình thành từ tháng 07/2018-03/2020, có thời gian giữa hai đáy là 20 tháng. Thời gian nhỏ hơn thời gian chuẩn để hình thành đáy của chu kỳ 3 năm (từ 30-42 tháng), hàm ý sự bóp méo. Theo Raymond Merriman, sự biến dạng (bóp méo) thường xảy ra trong các chu kỳ con cuối cùng của chu kỳ lớn hơn (6, 9 hoặc 12 năm). Khi các chu kỳ lớn hơn tạo đáy, các chu kỳ nhỏ hơn bị bóp méo. Do đó, các chu kỳ lớn hơn đã hình thành đáy với chu kỳ 3 năm thứ 6. Chu kỳ 3 năm hiện tại là giai đoạn đầu tiên của một chu kỳ đi lên lớn hơn.

Chu kỳ 3 năm và 1 năm trên VN-Index

Kịch bản thị trường với chu kỳ 1 năm

Chu kỳ 3 năm thường được chia thành 2 hoặc 3 chu kỳ 1 năm, được gọi là các chu kỳ con. Tương tự trong trường hợp chu kỳ 3 năm thứ 7 của VN-Index, chúng ta chia chu kỳ này thành 2 hoặc 3 chu kỳ con 1 năm. Thời gian giữa hai lần tạo đáy của chu kỳ 1 năm là 12 tháng (+/- 2 tháng). Với chu kỳ 1 năm, chúng ta sẽ sử dụng đường MA25 kỳ trên đồ thị tuần để xác định đỉnh và đáy của chu kỳ này.

Đáy chu kỳ 1 năm gần nhất là tháng 07/2021 quanh vùng 1,260 điểm. Tương đồng với chu kỳ 3 năm thứ 7, khi VN-Index điều chỉnh từ tháng 04/2022, chỉ số cắt xuống đường MA25 trên đồ thị tuần và xác nhận đỉnh tháng 01/2022 là đỉnh của chu kỳ 1 năm thứ 2, đây cũng là đỉnh của chu kỳ 3 năm (như đã đề cập ở trên). Điều này hàm ý rằng chu kỳ 1 năm thứ 2 đang tạo đáy.

Để xác định đỉnh và đáy của một chu kỳ thì chúng ta sẽ sử dụng các đường trung bình động (MA), với chu kỳ 3 năm sử dụng đường MA75 và với chu kỳ 1 năm thì sử dụng đường MA25. Khi chỉ số phục hồi từ 1 đáy và vượt được đường MA75 thì hãy xác định được đó là đáy chu kỳ 3 năm tương tự khi giá phục hồi vượt đường MA25 chúng ta sẽ xác định được đó là đáy chu kỳ 1 năm. Tuy nhiên, với chu kỳ hiện tại, đáy chu kỳ 1 năm vẫn chưa được xác nhận khi VN-Index vẫn chưa vượt được đường MA25 trên đồ thị tuần.

Bên cạnh đó, thời gian hình thành đáy chu kỳ 1 năm hiện tại sẽ rơi vào khoảng từ tháng 05-09/2022 hoặc sẽ kéo dài hơn đôi chút nếu chu kỳ 3 năm thứ 7 gồm 2 chu kỳ con thay vì 3 chu kỳ con. Như vậy, đáy tháng 07/2022 vẫn đang nằm trong thời gian cho phép để hình thành đáy chu kỳ 1 năm. Vì thế, chỉ số hiện tại có thể biến động theo hai kịch bản:

• Kịch bản 1: Điều chỉnh ngắn hạn, hình thành đáy mới (không thấp hơn vùng 1,140 điểm) và vượt lên trên đường MA25 để xác nhận đáy tháng 07/2022 là đáy chu kỳ 1 năm.
• Kịch bản 2: Điều chỉnh mạnh về dưới đáy tháng 07/2022 trong thời gian ngắn và tăng trở lại.

Phân tích các kịch bản

Nếu kịch bản 1 diễn ra, chúng ta sẽ có 2 trường hợp nhỏ hơn:

(1) Chỉ số phục hồi vượt đường MA25 nhưng không vượt đường MA75, khi đó đáy chu kỳ 1 năm sẽ được xác nhận tại tháng 07/2022 nhưng đáy chu kỳ 3 năm không được xác nhận. Khi này, chỉ số có thể bước vào chu kỳ điều chỉnh 1 năm để hình thành đáy chu kỳ 3 năm vào nửa cuối năm 2023. Sau khi hình thành đáy chu kỳ 3 năm, chúng ta sẽ chứng kiến giai đoạn tăng trưởng mới như xu hướng tăng trong năm 2020-2021.

(2) Chỉ số phục hồi vượt đường MA25 và MA75, khi đó đáy chu kỳ 1 năm và chu kỳ 3 năm sẽ trùng nhau rơi vào tháng 07/2022. Khi này, chỉ số sẽ tăng ít nhất là 6 tháng tính từ đáy tháng 07/2022.

Đối với kịch bản số 2, có thể nhận thấy đáy chu kỳ 1 năm có thời gian rơi vào tháng 05-09/2022 hoặc xa hơn nữa. Hiện tại, chúng ta đang đứng tại đầu tháng 09/2022. Do đó, nếu kịch bản này diễn ra thì VN-Index sẽ điều chỉnh nhanh và mạnh trong một thời gian ngắn để kịp tạo lập một đáy quan trọng. Sau khi hình thành đáy này, thị trường sẽ bước vào pha tăng trưởng mới với thời gian tăng là ít nhất 8 tuần (theo Raymond Merriman).

Các kịch bản cho VN-Index

Như vậy, cần nhìn nhận rằng các kịch bản cho những diễn biến khác nhau về thị trường, nhưng xu hướng tăng trong dài hạn sẽ vẫn được duy trì. Tùy vào chiến lược đầu tư của mỗi người mà chúng ta có thể tận dụng những diễn biến này để tìm kiếm lợi nhuận.

Trần Trương Mạnh Hiếu - Trưởng phòng phân tích Chứng khoán KIS Việt Nam

FILI