Huyền thoại bán khống Enron: Binh đoàn nhỏ lẻ có thể nhận lấy bài học cay đắng

Huyền thoại bán khống Jim Chanos cảnh báo nhà đầu tư nhỏ lẻ nhập cuộc trễ có thể phải lãnh đủ khi ngày càng nhiều “lá cờ đỏ” xuất hiện trên thị trường chứng khoán.

“Vấn đề ở đây là khi ngày càng nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ gia nhập thị trường, đó thường là lúc cuối chu kỳ. Binh đoàn nhỏ lẻ không xuất hiện ngay tại đáy năm 2009. Họ không gia nhập vào đáy năm 2002 sau cú nổ bong bóng dot-com. Họ gia nhập vào lúc thị trường lên đỉnh điểm năm 1999”, ông Chanos cho biết trong ngày 09/08. “Vì vậy, vấn đề ở trong những chu kỳ vừa qua là những kẻ hô hào, người nội bộ và những người có thành quả tốt đang chốt lời trong khi binh đoàn nhỏ lẻ đang mua vào”.

Jim Chanos

Đà hồi phục lịch sử từ đại dịch Covid-19 đã thu hút hàng loạt nhà đầu tư nhỏ lẻ gia nhập vào thị trường chứng khoán. Nhiều trong số họ bị cuốn vào những cổ phiếu biến động nhất và rủi ro nhất trên thị trường với mơ mộng có được mức lãi ngoại cỡ trong ngắn hạn, bao gồm cổ phiếu của các công ty đang gặp khó như AMC và GameStop.

Trong khi đó, hàng loạt công ty tận dụng mức giá cao ngất ngưỡng và tâm lý bầy đàn của nhà đầu tư để huy động vốn. Bên cạnh sự bùng nổ của thị trường IPO truyền thống, các công ty thâu tóm vì mục đích đặc biệt (SPAC) – vốn là các công ty vỏ bọc chỉ tạo ra với mục đích sáp nhập với công ty khác để IPO – tận hưởng mức tăng trưởng chưa từng có khi nhà đầu tư lao vào như con thiêu thân với hy vọng đạt thành tích khủng trong thời gian ngắn.

“Ngoài Fed, Phố Wall cũng có một cỗ máy in tiền khác. Nếu giá cổ phiếu đủ cao, bạn sẽ thấy ngày càng nhiều đợt phát hành cổ phiếu, không chỉ từ các công ty có kế hoạch sử dụng vốn hợp lý, mà còn từ các công ty có hoạt động kinh doanh có vấn đề và lừa đảo”, ông Chanos cho hay. “Đây là hiện trạng của thị trường. Chúng ta bị cuốn vào làn sóng huy động vốn. Tuy nhiên, lượng vốn này không được sử dụng hiệu quả, mà có thể chảy vào túi của những kẻ hô hào, quảng bá công ty”.

Sự lên xuống thất thường của các đồng tiền kỹ thuật số trong năm nay cũng thể hiện cơn sốt điên rồ và rủi ro khổng lồ mà nhà đầu tư đang gánh chịu, ông Chanos cho biết.

“Khi chúng ta đầu cơ vào các đồng tiền kỹ thuật số khác nhau, các loại tiền ảo đáng ngờ, một công ty SPAC nào đấy hay một công ty chế tạo thiết bị sạc cho xe điện chuẩn bị lên sàn, tôi cho rằng đó là lúc mọi thứ trở nên cực kỳ nguy hiểm”, ông nói. “Chúng ta đã bước sang giai đoạn đó. Tôi chỉ nghĩ là những nhà đầu tư nhỏ lẻ gia nhập muộn sẽ nhận được bài học cay đắng”.

Jim Chanos là một nhà bán khống nổi tiếng trên Phố Wall. Ông tạo dựng danh tiếng nhờ vụ bán khống công ty Enron trong năm 2000 sau khi phát hiện các hành vi kế toán đáng ngờ. Thương vụ bán khống chuỗi cà phê Luckin của Trung Quốc càng củng cố thêm cho danh tiếng của ông Chanos, sau khi Luckin tiết lộ Giám đốc vận hành đã làm giả số liệu doanh số.

Tuy nhiên, thương vụ bán khống Tesla mang lại trải nghiệm đau đớn cho ông Chanos khi cổ phiếu của hãng xe điện này tăng hơn 700% trong năm Covid. Sau đó, ông Chanos đã phải đóng vị thế bán khống Tesla trong năm 2021.

Trước đó, chuyên gia đầu tư kỳ cựu Rich Bernstein cũng lên tiếng cảnh báo về nhiều loại tài sản khác nhau, từ cổ phiếu công nghệ, Bitcoin cho tới làn sóng nổi loạn của trader Reddit và trái phiếu dài hạn.

"Chúng ta có thể đang ở trong bong bóng lớn nhất trong sự nghiệp của tôi", Bernstein, CEO công ty tư vấn Bernstein Advisors, cho biết trong cuộc phỏng vấn với CNBC hôm 09/08.

"Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã bóp méo phần lãi suất dài hạn của đường cong lợi suất đến mức một số tài sản đã trở nên quá khó kiểm soát”, ông nói. “Bất cứ ai nắm giữ những tài sản dài hạn đề cập ở trên bị thuyết phục rằng lãi suất dài hạn sẽ không tăng lên. Đây chính là nhiên liệu cho tình trạng bong bóng hiện nay".

Bernstein tin rằng bối cảnh hiện tại còn nguy hiểm hơn cả tháng 6/2021 – thời điểm ông đã cho là có bong bóng ở Bitcoin. Đồng tiền kỹ thuật số này tăng mạnh sau đó, nhưng vẫn giảm 20% trong 3 tháng qua.

“Khi rơi vào trạng thái bong bóng, tầm nhìn của nhà đầu tư sẽ trở nên rất hạn hẹp. Họ chỉ nhìn vào một vũ trụ đầu tư rất nhỏ”, ông nói. “Mọi người luôn nói với tôi rằng ‘được rồi, anh thật thông minh. Vậy thì khi nào bong bóng sẽ vỡ?’ Và, câu trả lời là không ai biết được”.

Vũ Hạo (Theo CNBC)

FILI