Boeing và thách thức đến từ Trung Quốc

Boeing 737 Max đã được phép bay trở lại và hoạt động di chuyển bằng đường hàng không cuối cùng cũng phục hồi, giúp khởi động lại các đơn đặt hàng máy bay mới. Tuy nhiên, Boeing vẫn đối mặt vấn đề lớn có thể làm họ tê liệt trong nhiều năm tới: Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung.

Trung Quốc là thị trường lớn nhất và quan trọng nhất để bán máy bay. Theo ước tính, nước này sẽ chiếm 1/4 doanh số máy bay thương mại trên toàn cầu trong vòng 10 năm tới. Nhưng trong thời đại căng thẳng thương mại Mỹ-Trung, chỉ 1% trong số đơn đặt hàng của Boeing kể từ năm 2017 được báo cáo là từ Trung Quốc.

Số lượng máy bay giao cho Trung Quốc tăng mạnh hơn khi chiếm gần 20% trong tổng số máy bay của Boeing kể từ năm 2017. Tuy vậy, Trung Quốc vẫn là một trong ba thị trường toàn cầu lớn mà 737 Max chưa được cơ quan quản lý hàng không cho phép bay. (Ấn Độ và Nga là hai nước còn lại). Và điều đó đã ngăn cản việc giao máy bay bán chạy nhất của Boeing tới thị trường lớn nhất toàn cầu. 

Trong một bài thuyết trình với nhà đầu tư gần đây, CEO Boeing, Dave Calhoun, thừa nhận Trung Quốc là một vấn đề lớn, khi xem nước này cùng với việc cấm bay 737 Max và đại dịch Covid-19 là ba "ngọn núi" mà Boeing cần vượt qua. Và dù nói rằng ông hài lòng với tiến độ “leo” qua hai đỉnh kia, nhưng ông thừa nhận Trung Quốc vẫn là một thách thức.

Calhoun đã nói chuyện với chính quyền Tổng thống Biden và hiểu rằng những vấn đề lớn hơn đang bị đe dọa trong các cuộc đàm phán với Trung Quốc.

“Chúng tôi cần Chính phủ hai nước muốn khôi phục lại một số hoạt động thương mại, và tôi nghĩ đó là lợi ích của cả hai bên", ông nói.

"Tôi tin rằng điều đó sẽ xảy ra. Nếu nó tiếp tục quá lâu, Boeing sẽ phải trả giá", ông nói thêm.

Theo đường lối của Đảng

Trung Quốc đã không áp đặt bất kỳ thuế quan hoặc rào cản thương mại nào đối với máy bay phản lực chở khách của Mỹ. Tuy nhiên, các hãng hàng không Trung Quốc đang tuân theo chỉ đạo của Chính phủ trong việc đặt hàng, Richard Aboulafia, nhà phân tích hàng không vũ trụ của Teal Group, cho biết.

Căng thẳng thương mại là một trong những lý do khiến các nhà chức trách hàng không Trung Quốc chậm đưa 737 Max trở lại hoạt động, ông nói.

“CAAC (Cơ quan Hàng không Dân dụng Trung Quốc) đã làm rất tốt việc giữ an toàn cho ngành hàng không của Trung Quốc, nhưng điều đó cho thấy rõ rằng họ không phải là một cơ quan độc lập”.

Hôm thứ Ba, Boeing thông báo đã giao 17 chiếc máy bay trong tháng 5, trong đó có 10 chiếc 737 Max và 5 chiếc chuyên chở hàng - không có chiếc nào cho một hãng hàng không hoặc công ty cho thuê của Trung Quốc (Boeing đã không công bố bất kỳ đơn đặt hàng nào từ một hãng hàng không Trung Quốc kể từ tháng 11/2017.) Việc giao hàng rất quan trọng vì đó là khi Boeing nhận được phần lớn tiền của họ trong hợp đồng bán máy bay.

Boeing cũng cho biết họ đã có 73 đơn đặt hàng máy bay chở khách mới trong tháng 5 - trong đó có 34 chiếc 737 Max của hãng hàng không Southwest Airlines, khách hàng lớn nhất của dòng máy bay này cho đến nay. Boeing cũng có 53 đơn đặt hàng bị hủy trong tháng 5, tháng thứ tư liên tiếp có số đơn đặt hàng mới nhiều hơn số đơn đặt hàng bị hủy.

Tuy nhiên, các đơn đặt hàng từ Trung Quốc có thể cao hơn con số 1% được hiển thị trong số liệu chính thức. Aboulafia cho rằng có khả năng một số đơn đặt hàng của Boeing sẽ đến tay những người mua “không xác định” rồi được chuyển đến Trung Quốc, cũng như một số máy bay được đặt hàng bởi các công ty cho thuê dành cho khách hàng Trung Quốc.

Aboulafia cho biết có hy vọng về một cuộc thương lượng lớn cuối cùng giữa các nhà đàm phán Trung Quốc và Mỹ mà sẽ bao gồm việc Trung Quốc mua máy bay phản lực của Boeing. Nhưng Boeing không thể kiểm soát về thời điểm của một thỏa thuận như vậy.

"Điều này là vượt tầm kiểm soát của Boeing", ông nói.

Ngoài ra, có một vấn đề khác đối với Boeing: Việc mua máy bay của Trung Quốc đang cho thấy dấu hiệu chậm lại ngay cả trước đại dịch và căng thẳng thương mại gần đây. Điều đó có thể nghĩa là những dự báo cho rằng thị trường Trung Quốc sẽ chiếm 25% lượng mua máy bay trong vòng 10 năm tới là không còn thực tế.

“Sự suy thoái kinh tế và du lịch của Trung Quốc đã diễn ra trước đại dịch, thể hiện ở số lượng máy bay phản lực được giao cho Trung Quốc”, Aboulafia nói.

Nhã Thanh (Theo CNN)

FILI