VN30-Index: Sự phân kỳ giữa các chỉ số

Hiện tượng phân kỳ giữa các chỉ số đang diễn ra khi VN-Index, VNMid-Index và VNSmall-Index đi ngang hoặc điều chỉnh nhẹ, trong khi VN30-Index lập đỉnh mới. Điều này hàm ý xu hướng tăng hiện tại của VN30-Index có thể không bền vững.

Sự xác nhận xu hướng trong lý thuyết Dow

Lý thuyết Dow được xem là nền tảng cơ bản của phân tích kỹ thuật hiện đại. Một số nguyên tắc có thể không còn phù hợp với sự phát triển của phân tích kỹ thuật, tuy nhiên, cũng có những nguyên tắc có sự phát triển để phù hợp với thị trường và vẫn giữ được những ý nghĩa nhất định. Trong đó, phải kể đến nguyên tắc về sự xác nhận của lý thuyết Dow. Nguyên tắc này đã có sự phát triển và vẫn mang ý nghĩa nhất định trong phân tích kỹ thuật ngày nay.

Theo lý thuyết Dow, sự xác nhận giữa chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones (DJIA) và chỉ số trung bình vận tải Dow Jones (DJTA) là điều cần thiết hay xu hướng đi lên của chỉ số này nên được xác nhận bằng sự đi lên của chỉ số còn lại. Điều này có nghĩa rằng nếu chỉ số DJIA vượt đỉnh cũ (xác nhận xu hướng tăng) thì chỉ số DJTA cũng nên vượt đỉnh cũ ngay sau đó, theo đó cả 2 chỉ số sẽ cùng vượt đỉnh và đi lên.

Việc một chỉ số vượt đỉnh mà không được xác nhận bằng chỉ số còn lại sẽ là tín hiệu cảnh báo về sự thiếu bền vững của xu hướng tăng. Điều này hàm ý tín hiệu phá vỡ đỉnh cũ của chỉ số có thể bị thất bại, hay tín hiệu giả và chỉ số sẽ nhanh chóng điều chỉnh trở lại.

Hình 1: Sự xác nhận giữa chỉ số DJIA và DJTA 

Khi lý thuyết Dow được phát triển trong thế kỷ trước thì chỉ số công nghiệp và chỉ số vận tải bao gồm những doanh nghiệp có quy mô lớn nhất thị trường. Hai chỉ số này có thể đại diện cho diễn biến của toàn nền kinh tế. Do đó, việc sử dụng chỉ số này để xác nhận cho xu hướng của chỉ số kia là hợp lý.

Tuy nhiên, nền kinh tế đã thay đổi rất nhiều. Hiện tại, những doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng không còn là vận tải và vai trò của các công ty công nghiệp đã giảm nhiều. Vì thế, việc sử dụng hai chỉ số này để xác nhận cho nhau không còn chính xác. Thay vào đó, một số nhà phân tích sử dụng S&P 500 và NASDAQ để thay thế cho chỉ số DJIA và DJTA. S&P 500 đại diện cho 500 công ty lớn nhất của Mỹ và NASDAQ gồm những công ty có quy mô nhỏ hơn và những cổ phiếu công nghệ.

Thực tế trên thị trường chứng khoán Việt Nam, nhà đầu tư có thể sử dụng những chỉ số khác nhau như VN-Index, VN30-Index, VNMid-Index, VNSmall-Index hay HNX-Index để xác nhận cho xu hướng hiện tại. Trong phần sau, chúng ta sẽ sử dụng các chỉ số này để xem xét liệu xu hướng tăng của các cổ phiếu trong VN30-Index có được bền vững, dựa trên nguyên tắc xác nhận của lý thuyết Dow.

Xu hướng tăng của VN30-Index liệu có bền vững?

Chỉ số VN30-Index đã vượt vùng đỉnh ngắn hạn trong tháng 4/2021 và đang tiến đến những vùng giá cao hơn. Việc vượt đỉnh tháng 4/2021 cho thấy xu hướng tăng của chỉ số đang được xác nhận. Tuy nhiên, nếu nhìn trên góc độ của lý thuyết Dow, tín hiệu này cần được xem xét lại.

Theo lý thuyết Dow, sự tăng trưởng của một chỉ số nên được xác nhận bằng chỉ số khác. Trong trường hợp này, VN-Index, VNMid-Index và VNSmall-Index đều không xác nhận cho xu hướng tăng của VN30-Index. Cụ thể, VN-Index đang dao động trong vùng biên độ từ 1,210-1,260 điểm, hoàn toàn chưa vượt đỉnh tháng 4/2021. Bên cạnh đó, VNSmall-Index và VNMid-Index cũng đang trong xu hướng giảm ngắn hạn với vùng đỉnh cao lịch sử vào tháng 4/2021.

Hình 2: Xu hướng tăng của VN30-Index và xu hướng đi ngang của VN-Index

Sự không đồng thuận trong xu hướng giữa các chỉ số VN30-Index (hình thành xu hướng tăng) và VN-Index, VNMid-Index, VNSmall-Index (đều đi ngang hoặc điều chỉnh) trái với nguyên tắc xác nhận từ lý thuyết Dow. Do đó, xu hướng tăng của VN30-Index là không bền vững. Có hai kịch bản có thể diễn ra để tạo lại sự đồng thuận giữa các chỉ số:

• Kịch bản 1: VN30-Index phải điều chỉnh trở lại, xuất hiện giai đoạn suy giảm để có sự đồng thuận với xu hướng của ba chỉ số còn lại. Tuy nhiên, giai đoạn điều chỉnh này sẽ không mạnh do VNMid-Index và VNSmall-Index chỉ điều chỉnh trong ngắn hạn chứ xu hướng tăng trong dài hạn vẫn được duy trì. Dự kiến, vùng 1,270-1,280 điểm sẽ là hỗ trợ mạnh với VN30-Index.
• Kịch bản 2: Các chỉ số còn lại sẽ phải tăng trưởng vượt đỉnh tháng 4 để xác nhận xu hướng tăng của VN30-Index, qua đó thể hiện sự đồng thuận với nhau. Theo đó, toàn bộ thị trường đều sẽ đi lên và VN30-Index có thể tiếp cận những ngưỡng cao hơn, vùng 1,400 điểm.

Hình 3: Xu hướng điều chỉnh của VNMid-Index và VNSmall-Index

Quan điểm cá nhân của người viết cho rằng kịch bản 1 có khả năng diễn ra cao hơn, khi đáy chu kỳ 1 năm của VN-Index vẫn chưa được xác nhận và chỉ số sẽ phải xuất hiện một nhịp điều chỉnh để xác nhận vùng đáy này trước khi bước vào chu kỳ mới.

Trần Trương Mạnh Hiếu - Trưởng nhóm phân tích chiến lược, Chứng khoán KIS Việt Nam

FILI