Cắt một số cơ chế cho vay khẩn cấp, chính quyền Trump lấy mất ‘phao cứu sinh’ của nền kinh tế?

Việc Bộ trưởng Tài chính Mỹ quyết định cắt các chương trình cứu trợ kinh tế của Fed dường như đang “tước đi phao cứu sinh khỏi con tàu Titanic”, theo Carl Weinberg, Chuyên gia kinh tế trưởng tại High Frequency Economics.

* Xung đột chính trị sẽ ngăn Fed sử dụng các biện pháp bơm vốn khẩn cấp?

* Chính quyền Trump quyết định cắt các biện pháp bơm vốn khẩn cấp của Fed

Ông Steve Mnuchin, Bộ trưởng Tài chính Mỹ

Ngày 19/11, ông Mnuchin thông báo sẽ không gia hạn một số chương trình cho vay khẩn cấp của Fed – những chương trình sử dụng vốn từ Đạo luật CARES. Động thái này được dự báo sẽ làm giảm đáng kể khả năng của Fed trong việc hỗ trợ cho hệ thống tài chính

Thông báo của Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ đến trong bối cảnh nhiều địa phương tại Mỹ đã tái áp đặt các biện pháp hạn chế để kìm hãm sự lây lan của đại dịch Covid-19. Mức trung bình 7 ngày về số ca nhiễm Covid-19 hàng ngày đã chạm tới mức 161,165 ca nhiễm, theo dữ liệu của Đại học John Hopkins, cao hơn 26% so với tuần trước. California đã áp giờ giới nghiêm vào lúc 22h ở phần lớn khu vực của bang, trong khi New York thông báo đóng cửa trường học.

Trên chương trình “Squawk Box Europe” của CNBC, ông Carl Weinbergcho biết thật khó để tìm ra "sự hợp lý về mặt kinh tế" từ quyết định của ông Mnuchin, giữa lúc hàng triệu người Mỹ vẫn đang nhận trợ cấp thất nghiệp, các chỉ số kinh tế của Fed giảm dần và khả năng phong tỏa thêm vẫn có thể diễn ra.

"Tôi không nghĩ có lý do hợp lý về kinh tế hoặc y tế hay xã hội để giải thích tại sao họ muốn dừng các chương trình cho vay tại thời điểm này. Vì vậy, động thái của ông ta chắc hẳn phải liên quan đến chính trị, phải không?", ông Weinberg chia sẻ.

Fed và Phòng Thương mại Mỹ đã công khai phản đối quyết định của ông Mnuchin. Phòng Thương mại Mỹ cho biết động thái này sẽ trói tay chính quyền sắp tới của ông Joe Biden.

Khi được hỏi liệu cắt chương trình cho vay khẩn cấp của Fed có hợp lý không khi chỉ 3% trong tổng số ngân sách cấp cho các chương trình này có đang được sử dụng, ông Weinber đã ví tình huống hiện tại như con tàu Titanic.

"Một trong các vấn đề của chúng ta là không có đủ phao cứu sinh trên tàu và khi tàu rời bến, chúng ta không dùng chiếc nào, nhưng đến lúc cần thì lại không có để dùng", ông Weinberg nói. "Đây là phao cứu sinh cho nền kinh tế, phải có những nơi để các công ty nhỏ hay vừa nhờ cậy đến khi không còn nơi nào khác để đi. Họ không phải là những công ty lớn có thể cậy nhờ vào thị trường vốn, nhưng là công ty nhỏ", ông Weinberg.

Ông Mnuchin đã gia hạn ba chương trình không sử dụng ngân sách của Đạo luật CARES thêm 90 ngày, bao gồm các công cụ đóng vai trò chốt chặn trên thị trường thương phiếu và tiền tệ. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính Mỹ sẽ để lại khoảng 25 tỷ USD vốn từ đạo luật CARES tại Fed và khoảng 50 tỷ USD trong Quỹ Ổn định Giao dịch (ESF).

Với tỷ lệ đòn bẩy 1:10 – vốn được dùng cho các chương trình cho vay khẩn cấp, Fed sẽ có khả năng cho vay tới 750 tỷ USD để hỗ trợ thị trường trong trường hợp xảy ra cú sốc bất ngờ và quyết định bơm thanh khoản này sẽ không cần sự đồng ý của Quốc hội Mỹ. Tuy nhiên, vẫn sẽ có thỏa thuận mới giữa Bộ trưởng Tài chính Mỹ và Ban Thống đốc Fed.

Nguồn tin thân cận cho biết ông Mnuchin hoặc Bộ trưởng Tài chính mới từ chính quyền Biden có thể kích hoạt lại các chương trình này theo thỏa thuận mới với Fed. 

Ông Weinberg cũng lên tiếng cảnh báo rằng dù thị trường đang lạc quan vì hy vọng về vắc xin và sự phục hồi của nền kinh tế sau đó, "rủi ro khủng hoảng tài chính đang ẩn nấp đâu đó trong" nền kinh tế Mỹ.

"Tại Mỹ, vào cuối tháng 12, người dân sẽ mất sự hỗ trợ về thu nhập, không còn được hoãn thanh toán nợ sinh viên và khi rơi tình huống này, chúng ta sẽ chứng kiến những thất bại. Như những gì rút ra từ năm 2008, những thất bại này có thể gây rắc rối cho lĩnh vực tài chính", ông Weinberg nhấn mạnh, đồng thời nói thêm cuộc khủng hoảng hiện nay vẫn còn trong "giai đoạn đầu".

Vũ Hạo (Theo CNBC)

FILI