Việc WTO ủng hộ Trung Quốc không tác động tới cuộc chiến thương mại của ông Trump?

Mới đây, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) ra phán quyết rằng Mỹ đã vi phạm quy tắc quốc tế khi áp hàng rào thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc trong năm 2018. Tuy nhiên, điều này chẳng thể khiến Washington nghĩ lại về chính sách thương mại “Nước Mỹ Trước tiên” và cũng không thay đổi quá nhiều đến môi trường thương mại hiện nay.

Trao đổi với phóng viên sau khi WTO ra phán quyết, ông Trump cho biết ông không phải “fan” của WTO, nhưng sẽ xem xét phán quyết này.

“Có thể chúng tôi sẽ phải làm điều gì đó về WTO vì họ đã để Trung Quốc chạy tội”, ông nói. “Chúng tôi sẽ xem xét điều này. Thế nhưng, tôi không phải là fan hâm mộ của WTO”.

Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer tuyên bố phán quyết của WTO là không công bằng và thiên vị Trung Quốc, đồng thời cho rằng quyết định này “cho thấy WTO không đưa ra biện pháp giải quyết về tranh cãi sở hữu trí tuệ”.

"Mỹ phải được quyền tự vệ trước các hoạt động thương mại không công bằng của Trung Quốc. Chính quyền của Tổng thống Donald Trump sẽ không ngồi yên nhìn Trung Quốc lợi dụng WTO để trục lợi người lao động, doanh nghiệp, nông dân và chủ trang trại Mỹ", ông Lighthizer nhấn mạnh.

Ông Lighthizer nói thêm phán quyết này cũng không tác động đến thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 – trong đó cung cấp biện pháp bảo vệ tốt hơn dành cho quyền sở hữu trí tuệ và xóa bỏ những cản trở đối với các công ty Mỹ trong lĩnh vực dịch vụ tài chính và nông nghiệp.

* WTO: Mỹ vi phạm quy tắc quốc tế khi áp hàng rào thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc

Mặc dù mang lại chiến thắng cho Trung Quốc (trên mặt giấy tờ), nhưng phán quyết của WTO chẳng có tác dụng gì thực tế vì cơ quan giải quyết tranh chấp của tổ chức này có quá ít thành viên hoạt động sau khi Mỹ chặn việc bổ nhiệm trọng tài.

Chad Bown, quan chức cấp cao tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, cho biết Washington chỉ đơn giản là phủ quyết vì WTO giờ không còn cơ quan xét xử. “Chẳng có ai thắng trong cuộc tranh cãi này”, ông Bown cho biết. “Mỹ, Trung Quốc và WTO đều thua”.

Nguồn: Bloomberg

Dĩ nhiên, Trung Quốc chấp thuận phán quyết trên và cho biết “hy vọng là phía Mỹ sẽ tuân thủ theo phán quyết”.

Vi phạm quy tắc WTO

Trong ngày 15/09, một hội đồng gồm 3 chuyên gia thương mại cho biết Mỹ đã vi phạm các quy tắc quốc tế khi áp hàng rào thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc trong năm 2018.

Tranh cãi hiện tại xoay quanh việc chính quyền Trump sử dụng luật thương mại Mỹ ở thập niên 70 để đơn phương khởi động cuộc chiến thương mại với Trung Quốc trong năm 2018. Mỹ đã áp hàng rào thuế quan lên Trung Quốc theo Mục 301 của Luật Thương mại 1974, trong đó cho phép Tổng thống Mỹ áp hàng rào thuế quan và các ràng buộc xuất khẩu khác khi quốc gia nước ngoài sử dụng các thông lệ thương mại không công bằng và ảnh hưởng tới thương mại Mỹ. Chính quyền Trump khẳng định việc áp hàng rào thuế quan là cần thiết để đối phó với sự vi phạm quyền sở hữu trí tuệ trên diện rộng và chính sách chuyển giao công nghệ bắt buộc từ phía Trung Quốc.

Tuy nhiên, Trung Quốc cáo buộc hàng rào thuế quan của Mỹ vi phạm điều khoản tối huệ quốc của WTO, vì các biện pháp của Mỹ không áp dụng hàng rào thuế quan đối với tất cả thành viên của WTO. Ngoài ra, Trung Quốc cũng cho rằng hàng rào thuế quan của Mỹ cũng vi phạm quy tắc giải quyết tranh chấp quan trọng, trong đó yêu cầu các quốc gia đầu tiên phải nhờ đến cơ quan giải quyết tranh chấp thuộc WTO trước khi áp hàng rào thuế quan đối với một quốc gia khác.

Mặc dù quyết định của WTO dọn đường để Trung Quốc tung ra các biện pháp đáp trả trong khuôn khổ pháp lý quốc tế, nhưng Bắc Kinh đã thực hiện các động thái này khi chưa có phán quyết từ WTO, theo ông Bown.

“Hàng rào thuế quan đáp trả của Trung Quốc cũng vi phạm quy tắc của WTO”, ông Bown nói. “Bắc Kinh đáp trả bằng cách áp hàng rào thuế quan trước khi WTO ra bất kỳ phán quyết nào”.

Vũ Hạo (Theo Bloomberg)

FILI