Nhà đầu tư ngoại mong muốn điều gì ở thị trường chứng khoán Việt Nam?

Ngày càng có nhiều doanh nghiệp phát triển và nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN) muốn thấy những cơ hội để đầu tư vào những công ty này trên thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam.

Đầu tư gián tiếp nước ngoài (FII) tham gia vào thị trường vốn thông qua giao dịch cổ phiếu và trái phiếu, hoặc đầu tư vào cổ phần tư nhân hoặc thông qua các quỹ mạo hiểm. FII ảnh hưởng trực tiếp vào khối lượng giao dịch trên thị trường chứng khoán.

Tại báo cáo mới nhất trong chuỗi bài về tác động của đại dịch COVID-19 tại Việt Nam và những đề xuất mở cửa lại nền kinh tế, nhóm chuyên gia kinh tế VinaCapital đưa ra những khuyến nghị để thị trường chứng khoán Việt Nam thu hút thêm dòng vốn FII.

VinaCapital cho biết, năm 2019, giao dịch trên thị trường chứng khoán đạt khoảng 150 triệu USD/ngày và hiện nay là khoảng 200 triệu USD/ngày. Khối lượng giao dịch hiện nay chủ yếu là từ các tổ chức/nhà đầu tư tư nhân trong nước.

Dòng vốn FII chắc chắn sẽ hỗ trợ đáng kể cho thị trường chứng khoán (TTCK). Còn nhớ chỉ số VN-Index tăng gần 50% trong năm 2017 khi NHTW châu Âu (ECB) phát hành 1,000 tỷ USD tiền mới.

Việt Nam là điểm đến hấp dẫn đối với nhà đầu tư nước ngoài do dân số đông và trẻ, thu nhập tăng, và sự ổn định về kinh tế - chính trị. Điều quan trọng là cần có những cải cách trong thị trường vốn để thu hút thêm dòng vốn FII.

Nhưng trước khi nói đến những đề xuất cho việc cải cách, nên nhìn vào những điều mà các nhà đầu tư gián tiếp nước ngoài quan tâm khi tiếp cận thị trường vốn Việt Nam, cụ thể là TTCK.

Tăng lượng hàng hóa trên thị trường chứng khoán

Ngày càng có nhiều doanh nghiệp phát triển và nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN) muốn thấy những cơ hội để đầu tư vào những công ty này trên TTCK. Theo Vinacapital, NĐTNN muốn có thêm những doanh nghiệp lớn hơn niêm yết trên sàn, đẩy mạnh tiến trình cổ phần hóa các doanh nghiệp Nhà nước. Và càng có nhiều doanh nghiệp được cổ phần hóa thì cơ hội cho nhà đầu tư nước ngoài càng nhiều.

Nhà đầu tư cũng muốn có cơ hội đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp. Ở thời điểm này, nhà đầu tư gián tiếp nước ngoài khó tiếp cận với trái phiếu doanh nghiệp bởi những khoản trái phiếu này thường chưa được niêm yết.

Nhìn chung, nhà đầu tư muốn TTCK đa dạng hơn. Hiện nay, chỉ có một số loại cổ phiếu đang chi phối thị trường, bao gồm cổ phiếu của ngân hàng và bất động sản.

Nhà đầu tư nước ngoài muốn có nhiều lựa chọn hơn từ thị trường, như cổ phiếu viễn thông, điện, phân bón… thậm chí là y tế.

Vinacapital cũng cho rằng NĐTNN muốn giao dịch cổ phiếu của những doanh nghiệp không còn room. Hiện nay, có 30 doanh nghiệp niêm yết trên TTCK đang được giao dịch ở mức hạn định cổ phần dành cho khối ngoại (FOL – Foreign Ownership Limits). Sau năm 2015, trên thị trường đã có 82 doanh nghiệp được nới lỏng mức FOL, nhưng hiện nay khoảng 30 doanh nghiệp để hết room cho khối ngoại). Vì vậy, các nhà đầu tư ngoại mới sẽ phải mua lại cổ phiếu từ những nhà đầu tư nước ngoài hiện hữu ở mức giá cao hơn giá cổ phiếu đang giao dịch trên thị trường. Điều này khiến chính họ phải hạ giá giao dịch 10-15% so với giá mua khi cần giao dịch khớp lệnh.

Điều này gây khó khăn cho những nhà đầu tư mới khi họ muốn mua lại cổ phần của các doanh nghiệp.

Thêm nhiều cổ phiếu có tính thanh khoản cao

Nhà đầu tư cũng muốn có thêm nhiều cổ phiếu có tính thanh khoản cao, điều này đồng nghĩa với doanh nghiệp có chất lượng cao, có tiềm năng.

Trước hết là  nên cổ phần hóa nhiều doanh nghiệp hơn, đặc biệt là trong những ngành như viễn thông, điện hoặc liên quan tới dầu khí. VinaCapital hy vọng lượng cổ phần bán ra ngoài thị trường sẽ lớn hơn, thay vì 3-5% sẽ là 20-30%.

VinaCapital khuyến nghị có bảng lưu thông tin về giá giao dịch của các cổ phiếu do khối ngoại thực hiện, theo đó nhà đầu tư không cần quy theo giá thị trường cổ phiếu mà họ vừa mua với mức giá ‘trả thêm'.

Sớm gia nhập thị trường mới nổi

Hy vọng Việt Nam sẽ sớm gia nhập nhóm thị trường mới nổi: MSCI – Emerging Market. Hiện nay Việt Nam đang ở nhóm MSCI – Frontier market (nhóm thị trường cận biên). Khi Việt Nam trở thành thị trường mới nổi, có thể tiếp cận nguồn vốn lớn gấp hàng trăm lần so với hiện nay. Và muốn như vậy, Việt Nam cần có một cơ chế thông tin minh bạch rõ ràng và quản trị doanh nghiệp theo tiêu chuẩn quốc tế.

Việt Nam cần có một cơ chế hoạt động tốt hơn cho loại hình quỹ hưu trí. Hiện nay, TTCK chưa có hoạt động đầu tư cho phần này nhưng quỹ hưu trí được xem là xương sống cho nhiều thị trường vốn toàn cầu. Nó tạo ra một nền tảng vững chắc cho thị trường vốn phat triển ổn định và chất lượng hơn.

Thúc đẩy đầu tư

Thêm vào đó, trong khoảng 6-12 tháng tới, VinaCapital hy vọng thuế thu nhập doanh nghiệp sẽ được giảm để thúc đẩy tăng trưởng.

Quỹ này cũng khuyến nghị việc giảm lãi suất tiền gửi ở ngân hàng, từ đó thúc đẩy việc đầu tư vào nhà xưởng, kinh doanh, chứng khoán và bất động sản. Hiện tại, mức lãi suất tiền gửi kỳ hạn đang ở mức 6-7% và nếu mức này giảm xuống thấp nữa thì người dân sẽ có thể chuyển hướng qua đầu tư vào chứng khoán nhiều hơn.

Việt Nam nên tham gia vào chương trình marketing như Hội nghị các nhà đầu tư toàn cầu được tổ chức bởi các CTCK hoặc công ty quản lý quỹ. Những chương trình này sẽ giúp Chính phủ Việt Nam giới thiệu tiềm năng tới các nhà đầu tư nước ngoài.

Khiến trái phiếu trở nên hấp dẫn hơn

Đối với trái phiếu, VinaCapital đóng góp bên cạnh trái phiếu Chính phủ, nhà đầu tư muốn tiếp cận tới những trái phiếu có tính thanh khoản hoặc những trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đã được niêm yết.

Để TPDN có thể được chấp thuận niêm yết, Việt Nam cần một quy trình đánh giá xếp hạng. Ngày nay có rất nhiều tổ chức xếp hạng đánh giá quốc tế uy tín như S&P, Moody’s và Fitch. Nên mời họ tới Việt nam và thực hiện đánh giá đối với TPDN. Những tổ chức này có thể kết hợp với các định chế tài chính hoặc các ngân hàng thương mại trong nước để thực hiện xếp hạng cho TPDN. Và sau đó phát hành TPDN thông qua quy trình bảo lãnh phát hành cũng là một cách để niêm yết TPDN. Và khi niêm yết, cần có giao dịch trên thị trường để tạo thanh khoản cho TPDN, khiến trái phiếu trở nên hấp dẫn hơn.

Hàn Đông ghi

FILI