MSCI vẫn chưa thêm Việt Nam vào danh sách theo dõi nâng hạng lên thị trường mới nổi

Trong báo cáo Đánh giá Xếp loại Thị trường năm 2020, MSCI nhấn mạnh đến thị trường Argentina, Thổ Nhĩ Kỳ, Iceland và nhiều thị trường khác. Đáng tiếc, Việt Nam không hề được xướng tên vào danh sách theo dõi nâng hạng.

Về phần đánh giá về thị trường Việt Nam, MSCI giữ nguyên hầu hết đánh giá của năm 2019, ngoại trừ tiêu chí “Thanh toán và bù trừ”. Cụ thể, MSCI bỏ đoạn “không có tổ chức bù trừ chính thức và VSD đóng vai trò là cơ quan bù trừ chứng khoán” trong mục “thanh toán và bù trừ” – một đánh giá có vẻ tích cực hơn so với năm trước.

Tuy vậy, sự cải thiện về “thanh toán và bù trừ” chưa đủ để MSCI xem xét thêm Việt Nam vào danh mục theo dõi nâng hạng.

Trong tháng 4/2020, VNDirect đánh giá, chứng khoán Việt Nam dù đã đáp ứng tất cả các tiêu chí định lượng, nhưng chưa thỏa mãn đầy đủ các tiêu chí định tính như:

- Độ mở của thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài và quyền bình đẳng của nhà đầu tư nước ngoài còn hạn chế (thể hiện chủ yếu qua giới hạn sở hữu nước ngoài).

- Các hạn chế trong công bố thông tin bằng Tiếng Anh (tin tức, báo cáo của doanh nghiệp hay các quy định của Chính phủ).

- Việc thiếu thị trường giao dịch ngoại hối tại nước ngoài (offshore currency market) gây khó khăn trong việc chuyển đổi từ tiền “Việt Nam đồng” sang ngoại tệ khác, trong khi thị trường ngoại hối trong nước (onshore currency market) vẫn còn nhiều hạn chế.

- Thiếu một trung tâm thanh toán bù trừ chứng khoán độc lập và chưa thỏa mãn một số tiêu chí khác về giao dịch, chuyển nhượng chứng khoán, sản phẩm phái sinh.

Ngoài ra, dịch Covid-19 còn gây ảnh hưởng tiến trình đánh giá xếp hạng thị trường của MSCI. Bằng chứng là trong tháng 4/2020, MSCI đã thông báo hoãn nâng hạng Kuwait lên thị trường mới nổi cho tới kỳ đánh giá và phân loại thị trường vào tháng 11/2020 – một lý do khiến Việt Nam chưa trở thành quốc gia có tỷ trọng cao nhất trong chỉ số thị trường cận biên của MSCI. Lúc đầu, MSCI dự định nâng hạng cho Kuwait trong kỳ review bán niên tháng 5/2020.

MSCI chuyển Iceland sang thị trường cận biên

Một điểm đáng chú ý trong báo cáo xếp hạng lần này là việc MSCI chuyển MSCI Iceland Index từ thị trường độc lập (Standalone Markets) sang thị trường cận biên (Frontier Market).

MSCI cho biết sẽ thêm MSCI Iceland Index vào rổ thị trường cận biên vào kỳ review bán niên diễn ra vào tháng 5/2021.

Việc Kuwait được nâng hạng (tháng 11/2020) và Iceland chuyển sang “thị trường cận biên” (tháng 6/2020) ắt sẽ tác động đến tỷ trọng của cổ phiếu Việt trong rổ thị trường cận biên. Trong năm 2019, MSCI cũng đưa ra một bảng mô phỏng tác động của việc này tới danh mục MSCI Frontier Markets 100 Index:

Như thể hiện ở bảng trên, tỷ trọng Việt Nam được tăng mạnh lên 30% và số lượng cổ phiếu Việt tăng lên 29 cổ phiếu. Hiện tại, tỷ trọng của Việt Nam trong rổ iShare MSCI Frontier 100 ETF – quỹ bám sát theo chỉ số MSCI Frontier 100 Index – chỉ ở mức 12.73%, thâp hơn mức 15% tại thời điểm 1 năm trước.

Ngoài ra, MSCI cũng có đưa ra mô phỏng về top 10 cổ phiếu thành phần trong danh mục MSCI Frontier Markets 100 Index, trong đó có sự góp mặt của 3 cổ phiếu Việt Nam là VIC, VNM và VHM. Hiện tại, trong top 10 cổ phiếu có tỷ trọng cao nhất của iShare MSCI Frontier 100 ETF không có cổ phiếu nào của Việt Nam.

Argentina có khả năng bị loại khỏi rổ thị trường mới nổi

Tại đợt đánh giá xếp hạng thị trường lần này, MSCI còn cảnh báo về khả năng loại Argentina ra khỏi rổ thị trường mới nổi. Tổ chức này cho biết sẽ tiếp tục tham vấn các thành phần tham gia thị trường về việc xếp hạng chỉ số MSCI Argentina, do các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài vẫn chịu những quy định kiểm soát vốn khắt khe - vốn đã được áp đặt từ tháng 9/2019. Điều này khiến nhà đầu tư nước ngoài khó lòng tiếp cận tới thị trường cổ phiếu Argentina. 

MSCI sẽ tham vấn về khả năng loại bỏ MSCI Argentina ra khỏi rổ thị trường mới nổi trong kỳ đánh giá xếp hạng thị trường trong năm 2021

* Quỹ iShares MSCI Frontier 100 ETF quay lại bán ròng cổ phiếu Việt

* Sau 1 năm, đánh giá của MSCI về chứng khoán Việt Nam có gì thay đổi?

* HNG và VCS vào rổ MSCI Frontier Markets Small Cap Index, ROS, HAG và VCI bị loại ra

* MSCI xác nhận nâng hạng Kuwait lên thị trường mới nổi, tỷ trọng Việt Nam có thể tăng lên 30%?

Vũ Hạo

FILI