Đằng sau màn đánh cược của Warren Buffett vào cổ phiếu Nhật Bản

Giám đốc điều hành của một số doanh nghiệp ưu tú nhất Nhật Bản lần lượt đăng ký tới viếng thăm phòng của tỷ phú Warren Buffett tại khách sạn Four Seasons sang trọng ở trung tâm Tokyo.

Thiết kế: Thu Minh

Ông Warren Buffett đã có chuyến thăm đến thủ đô Nhật Bản vào tháng trước. Khi đó, đội ngũ lãnh đạo của các tập đoàn nguyên liệu và năng lượng khổng lồ của đất nước này đã có mặt ở đó để thuyết phục vị tỷ phú 92 tuổi. Bên những ly Coca-Cola, một trong những khoản đầu tư nổi tiếng nhất của ông Buffett, họ nói riêng với nhà đầu tư huyền thoại này về cùng một điều: Các công ty thương mại của Nhật Bản phải tăng tốc vượt ra khỏi lĩnh vực hàng hóa, và họ muốn một trong những cổ đông lớn nhất của họ giúp đỡ.

Ông Buffett đã chăm chú lắng nghe và đặt nhiều câu hỏi, theo những người hiểu biết về cuộc nói chuyện. Ông muốn biết thêm về hoạt động kinh doanh của họ, quan điểm của họ về tình hình kinh tế và địa chính trị cũng như điều gì sẽ xảy ra tiếp theo đối với những công ty hàng trăm năm tuổi này. Vị tỷ phú  tuổi háo hức tìm cách làm việc với họ, các nguồn tin giấu tên cho hay. Buffett đang kiếm được hàng tỷ đô la sau khi mua cổ phần của các công ty này vào năm 2020 và sau đó đã tăng dần sở hữu lên.

Việc được Nhà tiên tri xứ Omaha tiếp tục ủng hộ là một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm quan trọng đối với 5 công ty thương mại lớn của Nhật Bản, gồm Mitsubishi Corp., Mitsui & Co., Sumitomo Corp., Itochu Corp. và Marubeni Corp., đặc biệt là khi họ đẩy mạnh nỗ lực xoay trục khỏi nhiên liệu hóa thạch vốn được tiến hành trong nhiều năm qua.

Nhưng có một câu hỏi lớn: Warren Buffett đang đặt cược vào làn sóng xoay trục khỏi nhiên liệu hóa thạch, hay đặt cược vào hàng hóa hay cả hai? Hay điều gì khác? Tỷ phú Yanai, người sáng lập của Fast Retailing Co., công ty mẹ của Uniqlo, gợi ý rằng có một vài yếu tố, mà một trong số đó là hợp tác với họ để làm được nhiều việc hơn ở Nhật Bản.

Ông Yanai là người giàu nhất Nhật Bản với khối tài sản trị giá hơn 36 tỷ USD, nói rằng: “Có lẽ do ảnh hưởng của đồng yên suy yếu. Và Buffett nghĩ rằng nhiều công ty ở Nhật Bản có tiềm năng phát triển. Các công ty thương mại có thể là kim chỉ nam cho các công ty Nhật Bản. Họ có thể là con đường dẫn đến thị trường Nhật Bản, bởi họ có thể liên hệ với tất cả doanh nghiệp ở đây”.

Vào tháng 08/2020, Berkshire Hathaway Inc. của Buffett tiết lộ rằng họ đã nắm giữ khoảng 5% cổ phần trong 5 công ty thương mại Nhật Bản, khiến cổ phiếu của họ tăng đột biến và đưa tổng giá trị của các khoản đầu tư này tăng lên hơn 6 tỷ USD.

Giá cổ phiếu của Mitsubishi tăng gần gấp đôi kể từ khi Berkshire tiết lộ cổ phần

Nhưng đại dịch đã làm giảm nhu cầu đối với hàng hóa. Giá khí đốt tự nhiên hóa lỏng đã chạm mức thấp nhất mọi thời đại trong nhiều tháng trước đó. Than ở mức rẻ nhất trong nhiều năm. Điều đó đã kéo giảm giá cổ phiếu của các công ty này, với 4 trong số đó giao dịch dưới giá trị sổ sách.

“Họ giao dịch ở mức giá mà tôi nghĩ là vô lý”, tỷ phú Buffett nói với CNBC vào tháng trước.

Berkshire được hưởng lợi ở một số phương diện. Khi khoản đầu tư bằng đồng yên tăng thì giá trị tính bằng đồng USD của các khoản đầu tư này cũng sẽ tăng theo khi chuyển đổi tỷ giá. Đà phục hồi của thị trường hàng hóa sẽ thúc đẩy giá cổ phiếu của các công ty thương mại này. Và nếu giá cả không tăng trở lại, chiến lược đa dạng hóa vào hầu hết mọi lĩnh vực kinh tế của họ cũng có thể tạo ra hàng rào phòng vệ.

Khách sạn Four Seasons tại Tokyo, nơi Buffett gặp gỡ lãnh đạo các doanh nghiệp Nhật Bản.

Các khoản đầu tư của ông Buffett hiện trông có vẻ rất triển vọng. Giá dầu, than và khí đốt đã tăng vọt kể từ khi Berkshire tiết lộ cổ phần của mình, giúp nâng cao lợi nhuận của các công ty. Giá cổ phiếu của Mitsubishi đã tăng gấp đôi kể từ cuối tháng 08/2020. Giá cổ phiếu của Mitsui tăng khoảng 120%, của Marubeni tăng gần gấp ba, trong khi của Itochu và Sumitomo tăng ít nhất 65%.

Kết quả, giá trị cổ phần của Berkshire đã tăng ít nhất khoảng 4 tỷ USD. Sau khi tăng vị thế, tập đoàn hiện sở hữu hơn 6% cổ phần của mỗi công ty thương mại này.

Tuy nhiên, những nhận xét của tỷ phú Buffett sau các khoản đầu tư ban đầu cho thấy ông thậm chí còn có những kế hoạch lớn hơn.

“Tôi rất vui khi Berkshire Hathaway có thể tham gia đóng góp cho tương lai của Nhật Bản và 5 công ty này. Đây là 5 công ty thương mại lớn, có nhiều liên doanh trên khắp thế giới và có thể sẽ tạo ra nhiều quan hệ đối tác hơn nữa. Tôi hy vọng rằng trong tương lai chúng tôi sẽ có cơ hội hợp tác đôi bên cùng có lợi”, ông nói vào thời điểm đó.

Và đó là những gì các giám đốc điều hành đã đưa ra vào tháng trước. Đại diện của Mitsubishi, Mitsui, Sumitomo và Marubeni đều xác nhận họ đã có các cuộc thảo luận với tỷ phú Buffett.

Giá than tăng mạnh giúp triển vọng lợi nhuận của Mitsubishi sáng sủa hơn

“Mitsui và người đứng đầu Berkshire đã có một cuộc trao đổi về cách tăng cường lợi nhuận của chúng tôi”, một phát ngôn viên của Berkshire cho biết. Còn theo phát ngôn viên của Mitsubishi, công ty sẽ cố gắng nâng cao giá trị doanh nghiệp thông qua đối thoại, không chỉ với Berkshire mà còn với nhiều cổ đông khác của họ.

Sumitomo sẽ tiếp tục thảo luận với ông Buffett với tư cách là một cổ đông và đối tác kinh doanh, một phát ngôn viên của công ty cho biết. Trong khi đó, Marubeni đặt mục tiêu tối đa hóa giá trị cho những người nắm giữ cổ phiếu bao gồm cả Berkshire Hathaway, một đại diện chia sẻ.

Một phần của cuộc thảo luận tại Four Seasons là về lịch sử và cách những công ty độc đáo này, thường được biết đến là sogo shosha, tức là công ty thương mại tổng hợp, ra đời. Mặc dù họ bắt nguồn từ các tập đoàn zaibatsu kiểm soát ngành công nghiệp Nhật Bản từ thời Minh Trị vào khoảng những năm 1860 cho đến khi kết thúc Thế chiến 2, nhưng nhiệm vụ gần đây của họ là giúp nước Nhật nghèo tài nguyên đáp ứng được nhu cầu năng lượng bằng cách đi tới nhiều nơi trên thế giới và đầu tư lớn vào dầu mỏ, khí đốt cũng như các mặt hàng khác.

Mặc dù hầu như không được công chúng nước ngoài biết đến, nhưng trong nước, họ là một trong những công ty danh tiếng nhất, tuyển dụng những sinh viên tốt nghiệp hàng đầu từ các trường đại học tốt nhất, trả lương cao và phát triển thành những chuyên gia kinh doanh quốc tế toàn diện. Họ tham gia vào mọi khía cạnh của nền kinh tế Nhật Bản, từ sản xuất ô tô đến sắt thép và các doanh nghiệp tiêu dùng như cửa hàng tiện lợi. Họ cũng tích cực hoạt động ở bên ngoài Nhật Bản trong mọi lĩnh vực, từ các dự án năng lượng ở châu Phi cho đến các doanh nghiệp thời trang ở Milan.

Việc các công ty thương mại này xoay trục khỏi nhiên liệu hóa thạch không phải là điều mới. Một số kiếm được nhiều tiền hơn từ việc kinh doanh phi tài nguyên. Nhưng tất cả vẫn coi năng lượng và tài nguyên thiên nhiên là nguồn lợi nhuận chính. Tại Four Seasons, họ nói rằng đã đến lúc cần tiếp tục giảm bớt sự phụ thuộc vào nhiên liệu hoá thạch, đồng thời đưa ra một số quyết định gần đây của họ.

Vào năm 2022, Mitsubishi đã công bố kế hoạch trở thành nhà cung cấp các giải pháp khử cacbon, cam kết đầu tư xanh 1.2 ngàn tỷ yên (8.8 tỷ USD) cho tới cuối tháng 03/2025, đồng thời giảm chi tiêu cho nhiên liệu hóa thạch. Kế hoạch chiến lược trung hạn của Mitsui được vạch ra vào năm 2020, trong đó tập trung cam kết tăng trưởng trong các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng.

Kim loại và năng lượng là những phân khúc kinh doanh hàng đầu của Mitsui (Đvt: tỷ yên)

Sumitomo đã rút lui khỏi mảng dầu đá phiến vào năm 2021 và đang chuyển nhân viên từ bộ phận nhiên liệu hóa thạch sang những bộ phận tập trung vào việc tìm kiếm các khoản đầu tư năng lượng sạch. Công ty đã bán mỏ bạc và kẽm ở Bolivia vào đầu năm nay. Marubeni cũng đã dỡ bỏ tài sản dầu ở Biển Bắc Vương quốc Anh vào năm 2021.

Còn chủ tịch của Mitsui nói với ông Buffett về các cơ hội trong ngành y tế. Một giám đốc điều hành của Mitsubishi lại thảo luận về điện gió ngoài khơi. Còn Itochu vạch ra chiến lược cho hoạt động kinh doanh dệt may đang phát triển của mình.

Xoay trục không có nghĩa là các công ty thương mại này quên đi cội nguồn của họ. Nhật Bản vẫn cần đáp ứng nhu cầu năng lượng của mình. Các kim loại, như nickel hay đồng, quan trọng hơn bao giờ hết, bởi chúng cần thiết để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng đối với pin sử dụng trong xe điện. Và các công ty vẫn cần giữ mối quan hệ với Chính phủ Nhật Bản, bên mà đang kêu gọi thoái vốn chậm hơn khỏi nhiên liệu hóa thạch sau cuộc khủng hoảng năng lượng năm ngoái.

Vào tháng 04/2023, Mitsui đã hoàn tất việc mua mỏ khí đốt của Mỹ được đặt ở vị trí chiến lược gần các nhà máy xuất khẩu.

“Mitsui tin rằng khí đốt tự nhiên và LNG sẽ đóng vai trò quan trọng như một 'giải pháp thiết thực' cho quá trình chuyển đổi năng lượng”, công ty này cho biết trong một tuyên bố, lặp lại quan điểm tương tự từ giới chức Nhật Bản trong các cuộc đàm phán về khí hậu tại G7.

Các cuộc gặp gỡ với ông Buffett đã kết thúc mà không có bất kỳ bữa tối thịnh soạn nào ở Tokyo. Họ cũng không đi ra ngoài uống nước. Tất cả chỉ xoay quanh công việc kinh doanh, với các cuộc thảo luận xoay quanh nguy cơ kinh tế rơi vào hỗn loạn trong vài năm tới.

5 doanh nghiệp được cho là Warren Buffett rót vốn đầu tư. Đồ hoạ: Thu Minh

Giám đốc điều hành của 5 công ty thương mại Nhật Bản đã rời khách sạn với một cảm giác nhẹ nhõm. Trong một cuộc phỏng vấn với Nikkei, ông Buffett đã so sánh các công ty này với chính Berkshire Hathaway và nói rằng ông muốn họ đến gặp ông với những kế hoạch hợp tác cùng nhau.

Họ đã đưa ra các ý tưởng và ông ấy đã lắng nghe cẩn thận. Và kết quả thì là những gì chúng ta đã thấy khi ông Buffett bình luận về cổ phiếu Nhật Bản.

Kim Dung (Theo Bloomberg)

FILI