Làn sóng sa thải toàn cầu lan rộng sang nhiều lĩnh vực

Các đợt sa thải lớn của những “gã khổng lồ” công nghệ như Meta và Microsoft là những tin tức nổi bật trên truyền thông, song chúng không nói lên toàn bộ câu chuyện.

Sự sụp đổ của Silicon Valley Bank (SVB) đã gây ra làn sóng chấn động khắp nền kinh tế thế giới vốn đã bị lung lay bởi các đợt sa thải hàng loạt cũng như áp lực từ các ngân hàng trung ương đang bị mắc kẹt trong cuộc chiến đầy rủi ro với lạm phát. Tất cả đang làm tăng nguy cơ suy thoái kinh tế, thậm chí có thể khiến tình trạng thất nghiệp trầm trọng hơn.

Mặc dù kinh tế Mỹ cho đến nay vẫn mạnh mẽ khi có thêm 311,000 việc làm trong tháng 2 và hơn nửa triệu việc làm trong tháng 01/2023, song làn sóng tăng lãi suất quyết liệt có thể khiến các ngân hàng và những startup phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn đầu tư mạo hiểm để duy trì hoạt động và trả lương nhân viên ngày càng lộ ra nhiều lỗ hổng hơn, giống như SVB.

Làn sóng sa thải ồ ạt bắt đầu từ cuối năm ngoái đến nay vẫn chưa dừng lại, khiến 2023 trở thành năm có khởi đầu tồi tệ nhất kể từ năm 2009. Kể từ ngày 01/10, ban lãnh đạo doanh nghiệp trong các lĩnh vực đã sa thải gần nửa triệu nhân viên trên khắp thế giới, theo đánh giá toàn diện về các đợt sa thải của Bloomberg News.

Làn sóng cắt giảm nhân sự ở khắp các lĩnh vực

Không doanh nghiệp nào cắt giảm nhiều nhân sự như tại Amazon.com Inc. Chỉ riêng công ty này sẽ sa thải gần 30,000 việc làm với đợt sa thải gần đây nhất được công bố vào ngày 20/03. Meta Platforms Inc. chiếm vị trí thứ hai, với 21,000 vị trí bị loại bỏ. Nhưng họ chỉ là hai trong số gần 800 công ty đã cắt giảm ít nhất 473,000 việc làm kể từ tháng 10/2022, với tỷ lệ bị sa thải trung bình trên tổng lực lượng lao động chưa tới 10%, theo phân tích của Bloomberg.

Ngành công nghệ sa thải nhiều nhất, chiếm khoảng 1/3 tổng số nhân sự bị cắt giảm. Lãnh đạo của các công ty cho biết họ đã tuyển dụng quá nhiều do nhu cầu tăng cao trong thời kỳ đại dịch COVID-19. Việc sa thải hàng loạt đã khiến nhiều công nhân ở Thung lũng Silicon choáng váng, những người từ lâu đã được hưởng mức lương hậu hĩnh và lợi ích hấp dẫn. Ban lãnh đạo đã hứa với các nhà đầu tư về một kỷ nguyên thắt lưng buộc bụng mới, với giám đốc điều hành Meta Mark Zuckerberg gọi năm 2023 là “năm hiệu quả”.

Gần 800 công ty sa thải 473,000 nhân sự

Làn sóng sa thải đã vượt ra ngoài lĩnh vực công nghệ. Trung bình, các công ty công nghệ đã sa thải 10% nhân sự của họ. Đối với các lĩnh vực truyền thông, tài chính, chăm sóc sức khỏe, bất động sản và năng lượng, tỷ lệ sa thải trung bình bằng hoặc cao hơn, mặc dù tổng số nhân sự bị sa thải nhỏ hơn. Ví dụ, trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, mức giảm nhân sự trung bình là 20% trong hơn 120 đợt sa thải, chủ yếu do đợt cắt giảm quy mô lớn tại các startup như Rubius Therapeutics Inc., công ty đã sa thải hơn 80% nhân viên vào tháng 11/2022.

Lĩnh vực hàng tiêu dùng không thiết yếu đã sa thải hơn 108,000 nhân sự do nhu cầu giảm và doanh số bán hàng tại các cửa hàng như Amazon không đạt được kỳ vọng. Goldman Sachs Group Inc. và các ngân hàng lớn khác cũng cắt giảm hàng ngàn việc làm bất chấp tia hy vọng về một cuộc hạ cánh “mềm”.

Làn sóng sa thải lan rộng ra ngoài lĩnh vực công nghệ
(Đvt: Ngàn người, số liệu tính từ 01/10/2022 – 20/03/2023)

Năng lượng là một trong số những ngành ít bị ảnh hưởng nhất bởi làn sóng sa thải, với chưa tới 4,000 việc làm bị cắt giảm. Các công ty dầu mỏ lớn như Exxon Mobil và Chevron đã thu về lợi nhuận kỷ lục và công bố các đợt mua lại cổ phiếu quy mô lớn trong bối cảnh cuộc xung đột Nga – Ukraine khiến giá năng lượng tăng vọt.

Khắp các lĩnh vực, an ninh và ổn định việc làm đã trở thành ưu tiên hàng đầu của nhiều người lao động. Khoảng 3.9 triệu người Mỹ đã nghỉ việc trong tháng 01/2023, giảm so với mức cao nhất trong thời kỳ COVID-19, song vẫn cao hơn lúc trước đại dịch.

Tuy nhiên, không phải mọi doanh nghiệp đều sa thải nhân sự. Gần một nửa số việc làm bị cắt giảm được thực hiện bởi khoảng 20 công ty, bao gồm cả những tên tuổi lớn như FedEx, Ikea và Philips.

Chỉ riêng 20 doanh nghiệp đã cắt giảm gần 200,000 việc làm

Kim Dung (Theo Bloomberg)

- TK: TM

FILI

Tin cùng chuyên mục