Công ty toàn cầu đổ xô đầu tư chuẩn bị cho thế giới hậu Covid-19

Các công ty toàn cầu, từ hãng sản xuất mì đến những gã khổng lồ bán dẫn, đều đang đẩy mạnh đầu tư vào nhà máy, thiết bị theo cách chưa từng thấy trong nhiều năm qua.

Về phía cung, sự tắc nghẽn vì đại dịch Covid-19 đang buộc các doanh nghiệp đẩy mạnh đầu tư vào các cơ sở sản xuất mới. Đồng thời, những lời kêu gọi làm sạch môi trường châm ngòi cho các khoản đầu tư vào xe điện, pin và các năng lượng khác. Bên cạnh đó, cuộc khủng hoảng thiết bị bán dẫn cũng thúc đẩy làn sóng đầu tư mới.

Về phía nhu cầu, khoản chi tiêu dồn nén từ người tiêu dùng đang thuyết phục các giám đốc doanh nghiệp rằng giờ là lúc đáng để đầu tư mới. Đây là tín hiệu cho thấy doanh nghiệp đang tin vào triển vọng phục hồi của nền kinh tế toàn cầu, thậm chí khi biến chủng Delta phủ màu ảm đạm lên kinh tế. Ngoài ra, cú huých còn đến từ môi trường lãi suất thấp và nhiều người kỳ vọng lãi suất sẽ giữ như thế trong thời gian dài.

Trên toàn cầu, chi tiêu đầu tư tài sản cố định của doanh nghiệp sẽ tăng 13% trong năm nay, theo S&P Global Ratings, trong đó tăng trưởng sẽ ghi nhận ở tất ca khu vực và ở nhiều lĩnh vực, nhất là bán dẫn, bán lẻ, phần mềm và vận tải. Các nhà kinh tế tại Morgan Stanley dự báo, đầu tư toàn cầu sẽ đạt 115% và 121% so với mức trước suy thoái vào cuối 2021 và cuối 2022. So với các đợt suy thoái trước đó, đà phục hồi lần này diễn ra nhanh hơn rất nhiều.

“Đà hồi phục của hoạt động đầu tư doanh nghiệp thật sự quan trọng với tăng trưởng dài hạn, vì tích lũy vốn là chìa khóa để nâng năng suất lao động”, Rob Subbaraman, Trưởng bộ phận nghiên cứu thị trường toàn cầu tại Nomura Holdings, cho hay. “Một khi các biện pháp kích thích chưa từng có tiền lệ chấm dứt, thế giới sẽ cần các khoản đầu tư của doanh nghiệp và các đợt cải cách về cấu trúc để duy trì tăng trưởng”.

Anna Wong, Chuyên gia kinh tế Mỹ tại Bloomberg, nhận định: “Chi tiêu cho các lĩnh vực hưởng lợi từ các đợt phong tỏa và làm việc từ xa được đẩy nhanh hơn nhờ đại dịch, vượt cả xu hướng trước khi dịch ập đến”.

Trong bối cảnh lạm phát gia tăng, các NHTW có khả năng thắt chặt chính sách tiền tệ và chuỗi cung ứng bị rối loạn, việc đẩy mạnh vốn đầu tư mang lại tia hy vọng hiếm hoi cho kinh tế toàn cầu vào năm 2022 và xa hơn nữa. Đây cũng là một động lực rất khác so với cuộc khủng hoảng toàn cầu năm 2008 khi thắt lưng buộc bụng, đầu tư yếu ớt đã kéo giảm việc làm, tiền lương trong nhiều năm tới.

Chỉ báo từ JPMorgan Chase cho thấy hoạt động đầu tư vào thiết bị đang hạ nhiệt, nhưng vẫn có thể tăng 6.6% trong quý này.

Trên toàn cầu, nhiều công ty từ các quốc gia thị trường mới nổi cho tới các công ty lớn nhất thế giới đang đổ xô đầu tư cho cơ sở hạ tầng.

Tập đoàn Chaudhary Group (trụ sở tại Nepal) - chuyên sản xuất các sản phẩm như mỳ, đồ ăn nhẹ, đồ uống cung cấp cho hơn 35 quốc gia - đang mở rộng tại Ai Cập. Doanh nghiệp muốn sản xuất mì cho thị trường châu Phi, đồng thời, cũng để mắt đến các cơ hội ở Mỹ Latin. Nhà máy mới sẽ sản xuất 1 triệu gói mỳ mỗi ngày, sử dụng 500 nhân viên và cần 10 triệu USD để phát triển.

"Chúng tôi muốn trở thành công ty mỳ toàn cầu", GP Sah, Giám đốc kinh doanh toàn cầu của bộ phận FMCG nói trong một cuộc phỏng vấn.

Gã khổng lồ Walmart vào tháng 2 cho biết sẽ đầu tư khoảng 14 tỷ USD trong năm 2021 vào các lĩnh vực bao gồm chuỗi cung ứng, tự động hóa và công nghệ. Năm 2020, Công ty đầu tư 10.3 tỷ USD.

Tại Mỹ, khoản chi tiêu đầu tư cho thiết bị, cấu trúc và phần mềm đã đạt mức trung bình hàng năm là 13.4% tính đến quý 2/2021. Đây là mức tăng mạnh nhất kể từ năm 1984. Chỉ riêng đầu tư cho thiết bị đã đạt mức trung bình 14.4% trong năm qua, cao hơn gấp đôi so với trung bình giai đoạn 2009-2019.

“Thị trường công nghiệp là một trong những thị trường mà tôi nghĩ đang trong giai đoạn đầu của quá trình phục hồi”, Craig Arnold, Giám đốc điều hành tại Eaton Corp., cho hay. “Đây là lĩnh vực đã được đầu tư tương đối ít trong nhiều năm qua. Và vì vậy, chúng tôi nghĩ thị trường này sẽ có thành quả tốt đến năm 2022 và có thể xa hơn thế”.

Châu Âu cũng có diễn biến tương tự. S&P Global Ratings dự đoán mức tăng đầu tư sẽ tăng 16.6% trong năm 2021 – mức tăng tốt nhất kể từ 2006. Đầu tư kinh doanh ở Anh, vốn bị kìm hãm khi nước này rời khỏi Liên minh châu Âu, cũng đã bắt đầu phục hồi, nhưng vẫn thấp hơn 15% so với mức trước đại dịch vào cuối quý 2.

Làm việc tại nhà và sự gia tăng mạnh mẽ của kinh tế số đã thúc đẩy nhu cầu về chất bán dẫn, tạo ra sự thiếu hụt cũng như đang định hình lại việc đầu tư vào lĩnh vực này. Hàn Quốc đang có kế hoạch chi khoảng 450 tỷ USD, do Samsung Electronics Co. và SK Hynix Inc. dẫn dắt, nhằm xây nhà máy sản xuất chip lớn nhất thế giới trong thập kỷ tới.

Ở Nhật Bản, các doanh nghiệp đang đối mặt với cuộc khủng hoảng chip và họ đang đẩy mạnh các cơ sở đầu tư sản xuất chip. Hãng sản xuất chip Rohm Co – vốn có khách hàng Toyota Motor, Ford Motor và Honda Motor, đang đầu tư mạnh cho năm tài chính kế tiếp. Trước đó, họ đã dành ra 70 tỷ Yên (637 tỷ USD) để đầu tư cho năm tài chính hiện tại (kết thúc vào tháng 3/2022).

“Sẽ là quá trễ trừ khi chúng ta thực hiện các biện pháp đón đầu trước”, Giám đốc điều hành Rohm Co, sao Matsumoto, cho biết trong cuộc phỏng vấn ngày 25/08. Hãng sản xuất chip này có nhà máy ở Trung Quốc, Malaysia, Hàn Quốc, Thái Lan, Philippines và Nhật Bản. “Đại dịch mang lại quá nhiều rủi ro cho chúng tôi. Do đó, chúng tôi muốn đa dạng hóa cơ sở sản xuất”.

Đầu tư ở từng lĩnh vực và từng khu vực

Một động lực khác về phía nguồn cung là biến đổi khí hậu, buộc các công ty phải trang bị lại các thiết bị khi các Chính phủ thúc đẩy thông qua chính sách năng lượng sạch. Dữ liệu từ BloombergNEF cho thấy, một khoản đầu tư kỷ lục 174 tỷ USD đã được đầu tư vào năng lượng mặt trời, điện gió ngoài khơi và các công nghệ xanh khác trong nửa đầu năm 2021 nhằm hạn chế khí thải.

Tuy nhiên, nhiều người cũng lo ngại rằng chi tiêu vốn sẽ mất đà khi nhu cầu tiêu dùng nguội đi hoặc tình trạng thiếu hàng hoá sẽ chuyển sang dư thừa khi Covid-19 qua đi. Các nhà kinh tế cũng đánh giá, một số khoản đầu tư có thể không mang lại hiệu quả như mong đợi.

Dù vậy, tại thời điểm này, các công ty đánh cược rằng họ có nhiều thứ để mất hơn nếu không đầu tư nâng cấp.

Vũ Hạo (Theo Bloomberg)

FILI