Mẫu hình Island Reversal trên VN-Index liệu còn 'linh'?

VN-Index đang xác nhận xu hướng tăng ngắn hạn với tín hiệu phã vỡ từ mẫu hình Island Reversal. Tuy nhiên, bức tranh trong khung thời gian lớn hơn có thể không được tươi sáng.

Mẫu hình Island Reversal

Mẫu hình Island Reversal được xếp vào nhóm mẫu hình đảo chiều xuất hiện quanh vùng đỉnh hoặc đáy của thị trường. Mẫu hình này gồm 5 giai đoạn:

• Giai đoạn 1: Xu hướng trước đó chi phối giá, xu hướng tăng/giảm.
• Giai đoạn 2: Giá tiếp tục xu hướng tăng với biến động mạnh tạo ra một khoảng trống giá (gap).
• Giai đoạn 3: Sau gap, giá biến động trong phạm vi hẹp, hoặc mức tăng/giảm không còn nhiều. Sau đó, xu hướng tăng/giảm bắt đầu chững lại.
• Giai đoạn 4: Giá biến động mạnh trở lại ngược với xu hướng lúc đầu (xu hướng giảm/tăng), đồng thời hình thành gap thứ hai. Hai đoạn gap này có vùng giá chung và hoàn toàn không có giao dịch mua/bán.
• Giai đoạn 5: Giá hoàn toàn đảo chiều và di chuyển ngược xu hướng ban đầu.

Hình 1: Mẫu hình Island Reversal

Nguồn: Investopedia.com

Trong ngắn hạn, VN-Index đang hình thành xu hướng tăng với mẫu hình Island Reversal được xác nhận khi chỉ số hình thành 2 đoạn gap vào ngày 27/07/2020 và ngày 04/08/2020. Bên cạnh đó, cận trên kênh giá đi qua các đỉnh ngắn hạn trong tháng 6/2020 và 7/2020, trong khi cận dưới đi qua các đáy tháng 6/2020. Nếu mẫu hình Island Reversal giúp chỉ số đảo chiều, tăng trưởng và vượt cận trên kênh giá giảm thì mục tiêu giá có thể đạt tới của xu hướng tăng hiện tại là vùng 920 điểm.

Hình 2: Đồ thị VN-Index với kênh giá điều chỉnh

Dead cat bounce

Dead cat bounce là mẫu hình tiếp diễn giá xuống điển hình. Mẫu hình này đặc trưng bằng giai đoạn tăng trưởng ngắn trong một xu hướng điều chỉnh dài hơn, sự phục hồi chỉ trong thời gian ngắn và mang yếu tố tạm thời chứ không hàm ý về sự đảo chiều trong xu hướng. Do đó, mẫu hình này được xếp vào nhóm mẫu hình tiếp diễn. Mẫu hình Dead cat bounce gồm 3 giai đoạn:

• Giai đoạn 1: Giá xuất hiện giai đoạn suy giảm với mức điều chỉnh nhanh và mạnh.
• Giai đoạn 2: Đà giảm chững lại và giá xuất hiện sự tích lũy, sau đó phục hồi trở lại, tuy nhiên đây chỉ là sự phục hồi ngắn hạn.
• Giai đoạn 3: Giá xác nhận lại xu hướng điều chỉnh, với mức suy giảm nhanh và mạnh trở lại, qua đó xác nhận xu hướng giảm.

Hình 3: Mẫu hình Dead cat bounce

Nguồn: Investopedia.com

Tuy nhiên, vấn đề của mẫu hình Dead cat bounce là chỉ được xác nhận khi đã hoàn thành và đôi khi mẫu hình có thể bị thất bại nếu chỉ số xác nhận xu hướng tăng. Bên cạnh đó, mẫu hình có tính dự báo rất hạn chế.

Xu hướng điều chỉnh trong trung và dài hạn của VN-Index đã xuất hiện từ tháng 4/2018 (vùng 1,200 điểm) khi VN-Index liên tục xuất hiện đỉnh và đáy mới thấp hơn, trong đó, đáng chú ý nhất là sự điều chỉnh nhanh và mạnh trong tháng 3/2020. Sau đó, chỉ số có sự phục hồi trở lại, điều này gợi ý về mẫu hình Dead cat bounce trong xu hướng dài hạn (hình 4).

Hình 4: Đồ thị tuần của VN-Index từ tháng 10/2017 đến nay

Nếu xét xu hướng điều chỉnh từ tháng 6/2020, chúng ta sẽ có mẫu hình Dead cat bounce thứ hai đang hình thành trong ngắn hạn (hình 5).

Hình 5: Đồ thị ngày của VN-Index từ tháng 11/2019 đến nay

Island Reversal hay Dead cat bounce

Cần hiểu rằng các mẫu hình có thể được hình thành độc lập, nhưng đôi khi chúng được lồng ghép vào nhau, mẫu hình hiện tại có thể là mẫu hình con của một mẫu hình lớn hơn.

Trong trường hợp này, mẫu hình Island Reversal thể hiện cho sự đảo chiều trong ngắn hạn của thị trường nhưng có thể chỉ là mẫu hình con nằm trong mẫu hình lớn hơn là Dead cat bounce (hình 6). Điều này hàm ý sự phục hồi hiện tại chỉ mang yếu tố ngắn hạn và xu hướng điều chỉnh trong trung, dài hạn vẫn còn chi phối. Sự phục hồi này sẽ nhanh chóng kết thúc trong “nước mắt”.

Hình 6: Mẫu hình Island Reversal chỉ là mẫu hình con của Dead cat bounce

Một số yếu tố đang ủng hộ cho giả thuyết này gồm:

Thứ nhất, xu hướng giảm trong khung thời gian lớn hơn vẫn đang được xác nhận khi đường MA 200 kỳ hướng xuống và VN-Index vẫn đang hình thành các đỉnh và đáy mới thấp hơn từ đỉnh tháng 4/2018.

Thứ hai, dựa trên sự chi phối của chu kỳ 3 năm hình thành trên thị trường chứng khoán Việt Nam thì khả năng VN-Index tạo đáy thấp hơn đáy tháng 3/2020, vùng 659 điểm, là khá lớn.

Thứ ba, kênh giá điều chỉnh vẫn đang chi phối xu hướng của VN-Index, kênh giá này vẫn chưa bị phá vỡ nên xu hướng tăng hiện tại vẫn chỉ là đợt phục hồi ngắn hạn từ cận dưới lên cận trên của mẫu hình.

Thứ tư, với sự bùng phát của dịch Covid-19 lần thứ 2 ở Đà Nẵng, các yếu tố cơ bản của nền kinh tế đang gặp nhiều bất lợi, qua đó sẽ ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp ở nửa cuối năm 2020 và ảnh hưởng không nhỏ đến diễn biến giá trên thị trường.

Vì thế, khả năng mẫu hình Dead cat bounce đang diễn ra là khá lớn. Theo quan điểm người viết, khả năng mẫu hình Island Reversal là mẫu hình con của Dead cat bounce.

Rủi ro hay cơ hội?

Nếu thật sự thị trường điều chỉnh theo mẫu hình Dead cat bounce, nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu có thể gánh chịu những khoản thua lỗ lớn. Tuy nhiên, cũng nên nhìn nhận đây là cơ hội lớn để cơ cấu lại danh mục. Theo đó, khi giá cổ phiếu tiếp tục điều chỉnh về vùng giá thấp thì các cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt sẽ được định giá hấp dẫn hơn, phù hợp cho dòng tiền lớn đầu tư nắm giữ cho những vị thế trung và dài hạn.

Lưu ý về rủi ro của mô hình Dead cat bounce. Nhà đầu tư cần lưu ý một số vấn đề liên quan đến tính chính xác của mô hình như sau:

Thứ nhất, mẫu hình Dead cat bounce hiện tại chưa được xác nhận nên mẫu hình này chưa có hiệu lực. Mẫu hình chỉ thật sự xuất hiện khi giá xuất hiện đợt điều chỉnh làm chỉ số giảm dưới vùng 780 điểm (vùng đáy tháng 8/2020). Việc hành động trước khi mẫu hình được xác nhận sẽ mang lại rủi ro rất lớn với nhà đầu tư.

Thứ hai, nếu VN-Index có thể vượt được vùng 850-880 điểm trong thời gian tới (đường MA 50, cận trên kênh giá giảm) thì mẫu hình Dead cat bounce sẽ không còn hiệu lực. Lúc đó, mẫu hình Island Reversal có thể giúp chỉ số tiếp tục phục hồi lên vùng 920 điểm (theo mục tiêu của tín hiệu phá vỡ kênh giá).

Trần Trương Mạnh Hiếu

FILI