‘Chẳng thể nào lỗ được’: Bên trong cơn sốt đầu cơ cổ phiếu tại Trung Quốc

Cũng giống như hàng triệu nhà đầu tư tay ngang trên khắp Trung Quốc, Min Hang bỗng bị cuốn hút vào làn sóng tăng giá trên thị trường chứng khoán.

“Tôi chẳng thể nào lỗ được”, Min Hang (36 tuổi) – nhân viên của một startup công nghệ – cho biết. “Hiện giờ, tôi cảm thấy không thể thua được”. Cô đã mở tài khoản giao dịch đầu tiên ở Bắc Kinh trong ngày thứ Ba (07/07).

5 năm sau khi bong bóng chứng khoán Trung Quốc vỡ ra trong cái nhìn cay đắng của hàng loạt nhà đầu tư, những dấu hiệu hưng phấn của giới đầu tư Trung Quốc lại xuất hiện ở khắp nơi.

Khối lượng giao dịch bùng nổ, nợ vay margin tăng nhanh nhất kể từ năm 2015 và các nền tảng giao dịch trực tuyến gặp trục trặc vì quá tải. Chỉ trong 8 ngày qua, thị trường chứng khoán Trung Quốc có thêm hơn 1 ngàn tỷ USD – vượt trội hơn bất kỳ thị trường nào khác trên thế giới.

Cơn sốt đầu tư cổ phiếu tại Trung Quốc mang hậu quả nghiêm trọng hơn so với những nơi khác. Không như các thị trường lớn trên thế giới, nhà đầu tư cá nhân chiếm phần lớn giao dịch chứng khoán tại Trung Quốc và dễ bị tác động mạnh về tâm lý – từ đó ảnh hưởng lây lan tới nền kinh tế và chính sách tiền tệ.

Tại thời điểm này, các chỉ báo về tình trạng quá nhiệt vẫn còn ở dưới mức đỉnh điểm của bong bóng cổ phiếu năm 2007 và 2015. Rủi ro ở đây là chứng khoán Trung Quốc tăng quá mạnh và có thể dẫn tới vụ sụp đổ thảm khốc.

Thế nhưng, cũng có những khác biệt quan trọng giữa hiện tại và cuối năm 2014 – bao gồm cả mức định giá thấp hơn. Và mặc dù ngày càng nhiều trader vay nợ để mua cổ phiếu, nhưng lượng đòn bẩy trên thị trường chứng khoán hiện chỉ bằng 50% so với mức đỉnh của 5 năm trước. Một số nhà đầu tư cũng tỏ ra cẩn trọng hơn trong năm nay vì những gì đã xảy ra trước đó.

Các cơ quan điều hành cũng theo dõi sát cao. Ngày 08/07, Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc (CSRC) kiểm soát chặt chẽ hàng trăm nền tảng cho vay nợ margin bất hợp pháp – một vài nền tảng cung cấp đòn bẩy gấp 10 lần so với bình thường. Chứng khoán Trung Quốc nối tiếp đà tăng trong ngày thứ Năm (09/07), trong đó chỉ số CSI 300 tăng 0.8%. Tuần này, các chuyên viên phân tích tại Morgan Stanley đã tăng mục tiêu của CSI 300 thêm 29% và vượt cả mức đỉnh của năm 2015, vì những yếu tố như “số lượng nhà đầu tư cá nhân mở tài khoản tăng vọt”.

Leo Li (28 tuổi), một nhà viết kịch bản tự do sống ở thành phố Côn Minh, cho biết anh đang “tất tay” cho cổ phiếu nhưng vẫn chưa vay nợ để tối đa hóa tỷ suất sinh lời.

Năm ngoái, gia đình anh Li đã bán bớt bất động sản để lấy tiền chơi cổ phiếu. Nhưng anh nói thêm trong tương lai sẽ có lúc anh sẵn sàng vay mượn để tối đa hóa lợi nhuận.

“Việc sử dụng đòn bẩy sẽ hợp lý khi bạn có thể chắc chắn 100% thị trường sẽ tăng”, Li cho biết, đồng thời nói thêm gia đình của anh đã bán bất động sản trong năm 2019 và chuyển sang mua cổ phiếu. “Điều này thường xảy ra khi những người lớn tuổi bắt đầu đổ xô rót tiền trong giai đoạn giữa-cuối của đà tăng. Chúng ta vẫn chưa đến đó, nhưng khi thời điểm đó đến, tôi sẽ sẵn sàng”.

Trong năm 2014, những lời lẻ mang tính khích lệ từ phương tiện truyền thông Nhà nước đã giúp hồi sinh nhu cầu đầu tư vào một thị trường cổ phiếu khá buồn tẻ tại thời điểm đó. Kết quả là họ đã châm ngòi cho bong bóng đầu cơ – xuất phát từ nợ. Bong bóng vỡ ra và cuốn bay 5 ngàn tỷ USD vốn hóa trên thị trường.

Vì hậu quả thảm khốc đó, các cơ quan điều hành quyết định đẩy mạnh kiểm soát hoạt động đầu cơ và giao dịch nội gián.

Tim Zhao cho biết anh rút ra bài học trong năm 2015 sau khi đánh mất một khoản tiền lớn. Anh đã trở lại thị trường vì cho rằng đà tăng hiện tại có thể kéo dài đến 5 năm. “Lần này, mọi thứ rất khác”, Tim Zhao (44 tuổi) – hiện đang điều hành công ty chuyên về thiết bị quay phim ở Bắc Kinh – cho hay. “Lần này phức tạp hơn rất nhiều”.

Anh bắt đầu xây dựng vị thế ở các công ty sản xuất chip và y tế trong tháng 2/2020 sau khi chứng khoán lao dốc vì dịch Covid-19. Tim Zhao từ chối nói rõ là đã đầu tư bao nhiêu tại thời điểm này, nhưng nói rằng anh không sử dụng đòn bẩy. “Tôi muốn kiếm tiền chứ tôi không tuyệt vọng”, anh nói.

Những nhà đầu tư khác không cho rằng lịch sử năm 2015 sẽ lặp lại.

“Các cơ quan điều hành sẽ giữ mọi thứ trong tầm kiểm soát và duy trì đà tăng trưởng chậm chạp của thị trường con bò”, Roger Lin, doanh nhân 45 tuổi đang điều hành một công ty giao dịch ở Hạ Môn, cho hay. Anh đã đầu tư 200,000 Nhân dân tệ vào thị trường hồi đầu năm 2020 và bỏ thêm 50,000 Nhân dân tệ trong tuần trước. Trong đó, anh có sử dụng tiền từ khoản vay kỳ hạn 3 năm.

“Tôi tự tin là mình có thể thoát trước khi thị trường sụp đổ”, anh cho biết. “Bạn có thể làm điều đó, miễn là đừng tham quá”.

* Cơn sốt đầu cơ đẩy vay nợ margin tại Trung Quốc lên cao nhất kể từ năm 2015

* Tăng 14% trong 5 ngày, Trung Quốc xuất hiện nguy cơ bong bóng chứng khoán?

Vũ Hạo (Theo Bloomberg)

FILI